2-6-5-1-1 مفاهیم سود در سطح تئوری ساختاری
در این سطح، سود با استفاده از قواعد و روش های خاص اندازه گیری می‌شود و ممکن است رابطه ای با سود واقعی نیز داشته باشد. در تئوری ساختاری برای محاسبه سود دو روش وجود دارد:

الف) روش معاملات: این روش که در بین حسابداران خیلی معمول می‌باشد، فقط ثبت وتغییرات در ارزش دارایی ها و بدهی ها را به عنوان نتایج معاملات در نظر می‌گیرد. مفهوم معاملات دراین تعریف شامل معاملات خارجی و داخلی می‌شود. معاملات داخلی ناشی از بکارگیری و یا تبدیل دارایی ها در داخل شرکت است ولی معاملات خارجی از داد و ستد با اشخاص خارج از شرکت وانتقال دارایی ها و بدهی ها از آنها و یا به آنها ناشی می‌شود. مزایای روش معاملات این است که سود را می‌توان برحسب نوع استفاده طبقه بندی کرد و سود حاصل از منابع مختلف را می‌توان به تفکیک نشان داد. یکی از ایرادات وارده بر این روش، تطابق درآمد با هزینه است. یعنی نمی‌توان مشخص کرد که کدام هزینه، کدام درآمد را ایجاد کرده است. به همین علت حسابداران متوسل به دوره مالی می‌شوند.

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه ها :

بررسی تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران

ب) روش فعالیت ها: این روش مانند روش معاملات است با این تفاوت که به جای معاملات، اثر هر فعالیت بر دارایی ها و بدهی ها اندازه گیری می شود. از آنجایی که اثر بسیاری از فعالیت ها بر داراییها و بدهی ها در حال حاضر قابل اندازه گیری نمی‌باشد، این روش تنها از نظر تئوری مطرح بوده و درعمل مطرح نشده است. (شباهنگ، 1389)

2-6-5-1-2 سود در سطح تئوری تفسیری
در این سطح از تئوری تعریف سود که از لحاظ جامعیت مورد پذیرش اقتصاددانان و حسابداران قرار گرفته است عبارت است از: «سود مبلغی است که یک شخص طی یک دوره می‌تواند مصرف کند و در پایان دوره، وضعیت وی طوری باشد که در اول دوره بوده است.» بنابراین در این سطح از تئوری، سرمایه جمع ثروت در یک تاریخ معین بوده و سود گردش و خدمات سرمایه در آن دوره می‌باشد. برای اندازه گیری سود با استفاده از تعریف فوق، بایستی ثروت در اول و آخر دوره را اندازه گیری کرده و تفاوت آنها را به عنوان سود تلقی کرد. ولی بزرگترین مشکل اندازه گیری این سود، اندازه گیری سرمایه (خالص دارایی ها) در اول و آخر دوره می‌باشد. (شباهنگ،1389)

2-6-5-1-3 مفاهیم سود در سطح تئوری رفتاری (انعکاسی)
مفاهیم انعکاسی سود با‌ فرآیند تصمیم گیری سرمایه‌گذاران واعتباردهندگان، عکس العمل قیمت اوراق بهادار در بازارهای سازمان یافته، تصمیمات

مدیریت در زمینه مصارف سرمایه ای و عکس العمل های مدیریت، حسابداران و گزارشگری سود ارتباط پیدا می‌کند. به عبارت دیگر دراین سطح از تئوری، رفتار فرستنده اطلاعات درگیرنده اطلاعات تأثیر می‌کند. دراین سطح از تئوری برای سود مفاهیم زیر بیان شده است:

الف) سود به عنوان معیاری برای پیش بینی: در این مورد بیانیه شماره یک FASB عنوان می کند که سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان نسبت به پیش بینی های شرکت در مورد جریانات نقدی خالص علاقه مند هستند. آنان غالباً از سود برای ارزیابی قدرت بازده حقوق صاحبان سهام، پیش بینی سودهای آتی یا تعیین ریسک سرمایه‌گذاری و یا وام دهی به شرکت استفاده می‌کنند. در نتیجه بین سود گزارش شده و جریانات نقدی از جمله سود نقدی توزیع شده، ارتباطی در نظر گرفته می‌شود. ارزش جاری یک شرکت و ارزش هر سهم آن، به جریان سود سهام آتی مورد انتظار که بین سهامداران توزیع خواهد شد بستگی دارد. بر پایه این انتظارات، سهامدار فعلی شرکت می‌تواند نسبت به فروش یا نگهداری سهام خود تصمیم گیری نماید و سرمایه‌گذار بالقوه نیز می‌تواند در مورد خرید سهام شرکت و یا سرمایه‌گذاری در جای دیگر، تصمیم گیری نماید. دارندگان اوراق قرضه واعتباردهندگان کوتاه مدت نیز در مورد سود ‌آتی علاقه مند هستند. پیش بینی سود برای شرکت، موجب افزایش اطمینان آنان در خصوص دریافت بازده سالانه و همچنین بازپرداخت اصل وام در سررسید می‌شود.

کوهن (1970) در تعریف علم نرمال معتقد است علم هنجاری (نرمال) پژوهشی است که به صورتی مستحکم برشالوده‏ای از یک یا چند دستاورد علمی ‌بنا شده و جامعه علمی خاصی درمدتی از زمان به آن دستاوردها اعتقاد داشته وآنها را اساس عمل آینده خودقرار می دهد. عقیده عمومی ‌براین اساس است که هر علمی‌ تحت نفوذ یا تسلط یک الگو (دستاورد) معین درلحظه معینی از زمان می باشد. هر زمان که الگوی قبلی بخواهد جای خود را به الگوی تازه ای بدهد، نهایت آن انقلاب جابجایی الگوها خواهد بود. حسابداری نیز ازاین مقوله خارج نمی باشد. افزایش تنوع تئوری ها و روشهای حسابداری به وجود چندین الگوی رقیب درحسابداری منجرشده است. درواقع می توان گفت حسابداری یک علم چند الگویی بوده و هر الگو ازدیدگاه خاص خود به مسائل و مشکلات حسابداری نگاه کرده و برای آنها راه حل ارائه می دهد. (کوهن ،1970)
یکی از مواردی که همیشه درتعریف آن بین الگوهای مختلف هیچگاه توافقی نبوده، اصطلاح سود است. اصطلاح سود یکی از غیر ثابت ترین مفاهیم در دنیای تجارت می‌باشد. شاید بتوان گفت سود یکی از مفاهیم حسابداری است که ازاقتصاد به عاریت گرفته شده است. اگر چه از یک دیدگاه اطلاعاتی مفهوم سود بیشتر فعالیت حسابداری را توصیف می کند اما از لحاظ ملاک اندازه گیری بنیادی کماکان مورد تردید است. بر اساس مفروضات بازار کارا، پژوهش های علمی ‌نیز مؤید این دیدگاه است که سود حسابداری بیشتر محتوای اطلاعاتی دارد. هیأت تدوین استانداردهای حسابداری مالی در بیانیه شماره یک مربوط به مفاهیم حسابداری مالی اظهار می‌دارد: «مرکز اصلی توجه گزارشگری مالی اطلاعاتی است که با اندازه گیری سود و اجزای وابسته به آن فراهم شده باشد و عملکرد واحد تجاری را نشان می‌دهد.»

هندریکسن به منظور ارزیابی تنگناهای تئوریکی مفاهیم متعدد سود را در سه سطح ساختاری، تفسیری و رفتاری بررسی و کوشش نموده اختلاف میان تئوری و عمل را در مفاهیم سود حسابداری بیان نماید. او معتقد است در سطح ساختاری، حسابداران با ارائه نوعی خدمات برای تفسیر مطابق با دنیای واقعی سود یا برخورد رفتاری آن تسهیلاتی را فراهم می کنند اما آنان اصول و قواعدشان را عموماً بر پایه مفروضاتی قرار می‌دهند که ممکن است با پدیده های دنیای واقعی بی ارتباط باشند. در واقع سعی می‌نمایند به مفاهیمی که با رویدادها و عینیت ها هیچ ارتباطی ندارد، معنای تفسیری بدهند. البته این بدان معنی نیست که تمام مفاهیم حسابداری معنای تفسیری ندارند، بلکه بسیاری از مفاهیم، مانند فروش متکی بر رویدادهای مالی خارجی یا دیگر رویدادهای عینی هستند، اما کافیست یک یا چند قلم از اقلام متعدد مثبت و منفی سود حسابداری فاقد معنی تفسیری و ضمناً با اهمیت باشند و در این صورت سود خالص حاصله نیز فاقد معنی تفسیری خواهد بود. (هندریکسن، 1385)

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه ها :

بررسی تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران

شاید بهتر باشد به عنوان شروع منطقی برای تعریف مفهوم «سود حسابداری» به دو مفهوم سود اقتصادی اشاره نمود. این دو مفهوم اقتصادی عبارتند از تغییر در رفاه و حداکثر نمودن  منافع تحت شرایط مشخص ساختار بازار، تقاضا برای محصول و قیمت تمام شده عوامل وارده. این مفاهیم را هیأت تدوین استانداردهای حسابداری مالی در بیانه خود با این عبارات به رسمیت شناخته است که «سود جامع عبارت است ازتغییر در حقوق صاحبان سهام یا خالص دارائیهای یک واحد تجاری طی دوره و میزان موفقیت یا شکست عملیات یک فعالیت تجاری را تفاضل وجوه برگشتی با وجوه سرمایه گذاری شده نشان می‌دهد.»  در سطح تفسیری، سود بهره مندی حاصل از بکارگیری سرمایه است ولی باید توجه داشت یک موسسه تجاری فقط برای هدف بهره مندی پا بر جا نیست. هدف واحد تجاری تأمین جریان ثروت به نفع صاحبان آن است و در واقع باید گفت سود به مثابه جریانی از این ثروت است مازاد برآنچه که برای حفظ یک سرمایه پایدار و با ثبات ضرورت دارد. آدام اسمیت در میان اقتصاددانان نخستین کسی بود که سود را به مثابه مبلغی که می‌تواند بدون وارد کردن آسیبی بر سرمایه ثابت و در گردش، مصرف شود تعریف کرده است. این تعریف با اظهارات هیکس  تکمیل گردیده که معتقد است: «سود مبلغی است که شخص می‌تواند در طی یک دوره معین خرج و در پایان دوره وضعیت وی به همان شکل باقی بماند.» (هندریکسن، 1385).

به منظور بررسی مفهوم سود اقتصادی و نحوهی محاسبهی آن ابتدا دو جزء اساسی در این تعریف یعنی کمیابی و هزینه فرصت تشریح می شود.
کمیابی:[2] سادهترین و جامعترین تعریف از علم اقتصاد، علم تخصیص بهینه منابع کمیاب است.کمیابی مهمترین موضوع علم اقتصاد است. فقط علم اقتصاد است که به موضوع کمیابی میپردازد. اگر کمیابی نبود علم اقتصاد هم به وجود نمیآمد. کمیابی به این معناست که امکانات محدود در برابر خواستههای نامحدود قرار دارد. مثلاً  درآمد یک فرد محدود است ولی تمایل به خرید کالاها و خدمات زیادی را دارد، بودجه کشور محدود است ولی نیازها و خواستههای زیادی در جامعه وجود دارد. به دلیل نامحدود بودن خواستههای بشر و محدودیت امکانات تولیدی ناگزیر مسأله «انتخاب» مطرح میشود.

با توجه به محدودیت منابع، انتخاب یک گزینه موجب از دست رفتن گزینههای دیگر میشود که در اقتصاد از آن به «هزینه فرصت» یاد میشود )منکیو،[3] 2008؛3)

هزینه فرصت:[4] اقتصاددانان به دلیل نامحدود بودن نیازهای بشر و محدودیت منابع، به دنبال بهترین روش برای تخصیص منابع هستند؛ که این مهم با «هزینه فرصت» به بهترین وجه تبیین میشود. هزینه فرصت از جمله مفاهیمی است که در پروژههای اقتصادی مطرح میشود و هدف اصلی از طرح آن نیز بررسی تخصیص بهینه منابع موجود است. پس میتوان گفت هزینه فرصت یکی از مفاهیم کلیدی است که در نظریهپردازی درباره سرمایهگذاری نقش محوری دارد.

هزینه فرصت که به آن عباراتی چون هزینه اقتصادی، هزینه واقعی یا قیمت سایهای نیز اطلاق میشود، همان هزینهای است که برای فرصتهای از دست رفته پرداخت میشود، یعنی اگر انتخاب اولیه صورت نمیگرفت، انتخابهای دیگری با ارزشهای متفاوت وجود داشت، که میتوانست صورت بگیرد. هزینه فرصت ارتباط تنگاتنگی با فرآیند تصمیمگیری و انتخاب دارد. فرد تصمیم گیرنده به هنگام تصمیمگیری، در ذهن خود فرصتهائی را که با تصمیم خود از دست میدهد ارزیابی کرده و آنگاه به انتخاب دست میزند )منکیو،2008؛270)

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه ها :

بررسی تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران

سود اقتصادی: سود اقتصادی و ارزش فعلی(خالص) دو روی یک سکه هستند که سود اقتصادی یکی از اجزای تشکیل دهنده تئوری اقتصادی و ارزش فعلی سنگ بنای اقتصاد مالی میباشد. سود اقتصادی از زمان مارشال[5] (1890)

از جمله مفاهیم اساسی تئوری اقتصادی بوده است. سود اقتصادی بیانگر مازاد سود حاصل از یک سرمایهگذاری است که بیشتر از میزان سود بهترین جایگزین از دست رفته است (رآو،[6] 1992؛87).

به عبارت دیگر، سود اقتصادی حاصل از یک سرمایهگذاری، تفاوت بین سود به دست آمده از سرمایهگذاری انجام شده و سود بهترین گزینه از دست رفته است که از آن به هزینه فرصت یاد میشود. از سود اقتصادی به تعابیر مختلفی همچون « سود مازاد قابل تحقق[7]»، «درآمد مازاد[8]»، «سود غیرعادی[9]» ، «سود فوقالعاده[10]» و «سود باقیمانده[11]» یاد شده است. همچنین عناوین دیگری مثل «ارزش افزوده اقتصادی[12]» ، « ارزش افزوده نقدی[13]» ، و « ارزش افزوده سهامداران[14]» نیز در معنای سود اقتصادی به کار رفته است )مگنی[15] 2007؛ 165)

تحلیلهای جریان نقدی تنزیل شده از قرن هجدهم شناخته و به کار گرفته شده است. ارزش فعلی خالص، تابعی از نرخ تنزیل است. این نرخ را میتوان بر مبنای «مدل قیمتگذاری داراییهای سرمایهای[16] «به دست آورد. مفهوم سود اقتصادی و ارزش فعلی خالص یکی است و اغلب سود اقتصادی در قالب عبارت ارزش فعلی پنهان میشود. بنابراین، حداکثرسازی سود اقتصادی همان حداکثرسازی ارزش فعلی بوده و تمام سعی و تلاش بنگاهها صرف حداکثرسازی ارزش فعلی جریان نقدی خالص میشود. همچنین قانون ارزش فعلی خالص مبنای تئوری نئوکلاسیکی سرمایهگذاری را تشکیل میدهد (دیکسی و پیندیک[17] ، 1994؛5)

2-6-4 مقایسه سود اقتصادی و سود حسابداری
به منظور درک تفاوت بین سود اقتصادی و سود حسابداری لازم است تا هدف از تعریف این دو مفهوم بررسی شود. سود حسابداری با توجه به هدف آن یعنی ارائه گزارش عملکرد شرکت، تعریف میشود. بنابراین احتساب هزینههای ضمنی در ترازنامه معقول به نظر نمیرسد.

هنگامی که یک حسابدار گزارش درآمد، هزینه و سود بنگاه را ارائه میدهد، هیچگاه هزینههای ضمنی از قبیل هزینه فرصت گزینههای از دست رفته را بررسی نمیکند، زیرا مغایر با اصول پذیرفته شده حسابداری است. در مقابل، هدف از تعریف سود اقتصادی ارائه یک معیار «تصمیمگیری» برای بنگاه اقتصادی و همچنین سرمایهگذاران است.

از آنجایی که تحلیل رفتار واحد اقتصادی لازمه بررسی سودآوری آن است، تحلیل هزینه-  فایده از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود. با این وصف، معیار تصمیمگیری در تحلیل ساختار بازار و تداوم فعالیت یک بنگاه یا متوقف ساختن آن، مبتنی بر تحلیل هزینه- فایده و نهایتاً مثبت یا منفی شدن سود اقتصادی است (آنوما[18]، 2008).

همچنین، دیدگاه اقتصاددانان در مورد هزینه با دیدگاه حسابداران متفاوت است، بنابراین سود اقتصادی و سود حسابداری یکی نخواهد بود. حسابداران اغلب تمایل دارند که« هزینههای صریح[19]» تولید، یعنی پرداختهایی که بابت دستمزد، اجاره، بهره و مواد خام انجام میشود را جزء هزینههای تولید به حساب آورند. اما اقتصاددانان علاوه بر هزینههای صریح پرداختی «هزینه فرصت» یا «هزینه ضمنی[20]»  سرمایه را نیز مورد توجه قرار میدهند. به عنوان مثال، تولیدکنندهای که یک واحد تولیدی را در تملک خود دارد، برای استفاده از آن اجارهای پرداخت نمیکند، در نتیجه از نظر حسابداری هزینه این تولیدکننده بابت اجاره محل، صفر است. اما از دیدگاه اقتصادی، چون این تولیدکننده فرصت دارد با اجاره دادن مکان تولیدی خود به هر عامل اقتصادی دیگر اجاره بها دریافت نماید، و هم اکنون قادر به تحصیل این درآمد نیست، اجاره از دست رفته، هزینه فرصت استفاده از ساختمان بوده و از دیدگاه اقتصادی جزء هزینههای تولید به حساب میآید. در نتیجه سود اقتصادی و سود حسابداری متفاوت خواهد شد. از اینرو، تفاوت بین سود اقتصادی و سود حسابداری اساساً هزینههای سرمایه است. یک حسابدار در محاسبه سود نمیتواند هزینههای سرمایه را از آن کم نماید. در مقابل، اقتصاددانان هزینهی فرصتی که برای سرمایه سهامداران در کسب و کار سرمایهگذاری شده را در نظر میگیرند. بنابراین، سود از نظر اقتصاددانان مفهوم گستردهتری را در بر میگیرد )منکیو،  2008؛ 270) به طور خلاصه میتوان گفت: سود حسابداری تفاوت بین درآمد و هزینههای صریح انجام کارهاست ولی سود اقتصادی تفاوت بین درآمد و هزینههای صریح و ضمنی است.

[1]- Barker

[2]- Scarcity

[3]-  Mankiw

[4]- Opportunity Cos t

[5]-Mardhall

[6]- Rao

[7] – excess eralizable profit

[8]- excess income

[9]- abnormal earnings

[10]- supernormal profit

به منظور محاسبه ارزش افزوده اقتصادی تعدیل شده لازم است به جای ارزش دفتری خالص داراییهای شرکت از ارزش بازار آن استفاده شود. بر این اساس شکل تعدیل شدهای از EVA بنام REVA بدست میآید که بصورت زیر قابل محاسبه است:
(2-9)

منظور از ارزش بازار خالص دارائیها، ارزش بازار سهام عادی و ممتاز شرکت بعلاوه ارزش دفتری بدهیهای آن میباشد. با وجود آنکه EVA از اطلاعات قابل اتکاءتری استفاده میکند ولی این اطلاعات لزوماً اطلاعات مربوطی نیستند. در حالی که در روش REVA به جای تأکید بر قابلیت اتکاء اطلاعات (ارزش دفتری دارائیها) به مربوط بودن اطلاعات (ارزش روز دارائیها) تأکید شده است و با توجه به اینکه برای محاسبه بازده از مبلغ سود خالص سال جاری استفاده میشود و اطلاعات سود خالص نیز (مثل بهای تمام شده کالای فروش رفته و مبلغ فروش) عمدتاً مربوط به دوره جاری هستند. بنابراین در نظر گرفتن ارزش روز دارائیها در مخرج کسر محاسبۀ بازده، مطلوبتر بنظر میرسد.

معیارهای استفاده شده جهت ارزیابی عملکرد نباید در ازای روشها و انتخابهای حسابداری حساس باشد، بلکه اصولاً معیارهای مزبور باید توان ارزیابی تصمیمات مدیریت را دارا بوده و ریسک تصمیمات سرمایهگذاری را مورد توجه قرار دهد.در عین حال این معیارها نباید مدیران را به لحاظ قرار گرفتن در موقعیتهایی که خارج از کنترل و اراده آنها بوده، جریمه کرده یا مقصر نشان دهد (داموداران [1]، 2002) با وجود آنکه معیارهای بیان شده در فوق از جمله معمولترین معیارهای حسابداری سنجش عملکرد میباشد، اما برخی از محققین از معیارهای حسابداری دیگری نیز نظیر نسبت فروش به دارائیها (یا میسری ، 2002) و بازده فروش (بوبکری، 2004) در مطالعات خود استفاده کردهاند.

2-6 سود؛ مفاهیم، تفاوت هاد، تئوری ها
یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی برای ارزیابی عملکرد واحد اقتصادی سود است که شاخص مناسبی برای تصمیمات سرمایهگذاران به حساب میآید. به رغم کاربردهای وسیعی که برای مفهوم سود ارائه شده ولی بر سر تعریف جامعی از آن توافق کامل وجود ندارد.

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه ها :

بررسی تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران

2-6-1 مفهوم سود و کاربردهای آن
مفهوم سود از جمله مفاهیم کاربردی در یک واحد اقتصادی است. از این رو، با توجه به اهداف مختلف استفاده کنندگان، تعاریف و روشهای اندازهگیری متفاوتی برای آن ارائه شده است. بکارگیری سود برای اهداف خاصی همچون معیار سنجش کارایی مدیریت، معیار پیش بینی عملکرد آتی شرکت و یا سود تقسیمی در آینده، معیار سنجش میزان موفقیتهای شرکت، مبنای تعیین مالیات، مبنای تدوین مقررات شرکت جهت تأمین منافع عموم مردم و سرانجام معیار ارزیابی و قضاوت درباره چگونگی تخصیص منابع توسط اقتصاددانان برای سود قابل ترسیم است (کلاید، 2007)

با توجه به اهداف استفاده کنندگان سود میتوان سه رویکرد ساختاری، تفسیری و رفتاری را مورد توجه قرار داد.

2-6-1-1 مفهوم سود از دیدگاه ساختاری:
در این دیدگاه، عرف، سنت و مقررات، اموری معقول، منطقی و با هم سازگار به شمار میآیند که بر پایه مفروضات، مفاهیم و اصولی که حسابداران در عمل به آنها رسیده و ارائه کردهاند قرار میگیرند. ولی، مفاهیم یا اصولی مانند تحقق بخشیدن به یک رویداد مالی، تطابق، روش تعهدی و روشهای تخصیص هزینهها را میتوان فقط از دیدگاه مقررات خاص تعریف کرد، زیرا نمیتوان نسخه دومی از آنها را در دنیای واقعی مشاهده نمود.( پارسائیان به نقل از هندریکسن، 1385؛380)

2-6-1-2 مفهوم سود از دیدگاه تفسیری:
در این دیدگاه برای ارائه تعریفی از سود بر دو مفهوم اقتصادی تغییر میزان رفاه و حداکثرسازی سود تکیه میشود.

هیئت استانداردهای حسابداری مالی نیز به صورت تلویحی به این دو مفهوم در قالب «حفظ سرمایه» و « به حداکثر رساندن سود» اشاره کرده است. حفظ سرمایه یکی از اصلیترین مفاهیم سود است، زیرا این مفهوم بر پایهی تئوری اقتصادی قرار دارد.این دیدگاه مبتنی بر تغییرات ارزش فعلی وجوه نقد مورد انتظار است؛ ولی قیمت فعلی بازار و گزینههای مشابه را نیز میتوان از این  دیدگاه توجیه کرد و مدعی شد که اقلام مزبور میتوانند جایگزین مناسبی برای ارزش جاری باشند (پارسائیان به نقل از هندریکسن،1385؛342)

2-6-1-3 مفهوم سود از دیدگاه رفتاری
(عملگرایی): این مفهوم مواردی نظیر فرآیندهای تصمیمگیری سرمایهگذاران و بستانکاران، واکنشهای قیمت اوراق بهادار در برابر گزارش دهی سود، تصمیمات مدیریت در مورد هزینه سرمایه و واکنش مدیران و حسابداران در برابر بازخورد اطلاعات را در بر میگیرد. یکی از ویژگیهای رفتاری این است که میتوان سودهای آتی را پیشبینی نمود. اگر سایر عوامل تأثیرگذار با دقت کامل در نظر گرفته شوند، میتوان با استفاده از سودهای خالص چند دوره، عملیات آینده شرکت را پیشبینی کرد (پارسائیان به نقل از هندریکسن،1385؛342)

با این وصف، همهی مفاهیم سود از جنبههای عملی و نظری نمیتواند در ارائه اطلاعات اثرگذار بر سرمایهگذاران و دیگران معقول باشد. به عبارت دیگر، از دیدگاه دنیای واقعی فاقد تفسیر لازم هستند و یا نمیتوانند بر تصمیمات سرمایهگذاران و دیگران اثرگذار باشند. زیرا فاقد هر گونه ویژگی رفتاری هستند.

2-6-2 سود حسابداری و نحوه محاسبه آن
سود حسابداری که با استفاده از سیستم تعهدی تهیه میشود، از نظر بسیاری از استفاده کنندگان صورتهای مالی، ابزاری برای سنجش عملکرد شرکت محسوب میشود. منظور از سنجش عملکرد شرکتها، ارزیابی کلی وضعیت مالی و نتایج عملیات به منظور اخذ تصمیمات منطقی است. به عنوان مثال، سود حسابداری میتواند مبنای اعتباردهی بانکها به شرکت و یا  از شرایط ورود به بورس اوراق بهادار قرار گیرد.

هیأت استانداردهای حسابداری مالی[2]، در بیانیه شماره 6 مفاهیم حسابداری مالی، استفاده از روش تعهدی در حسابداری را الزامی نموده است. بر این اساس، انعکاس آثار معاملات و رویدادهای شرکت لزوماً به معنای ورود و خروج وجه نقد نیست. به عبارت دیگر، در روش تعهدی، اصولی نظیر «تحقق» و «تطابق» به منظور انعکاس درآمدها و هزینهها و محاسبه سود حسابداری مورد استفاده قرار میگیرد. در نهایت، موفقیت یک شرکت به توانایی آن در ایجاد جریانهای نقدی بستگی دارد(هیئت استانداردهای حسابداری مالی، 1985 )

از دیدگاه حسابداری به دلیل ابهامات موجود در مورد میزان جریانهای نقدی آتی و عدم دسترسی به نرخ تنزیل مناسب، سرمایه بر مبنای خالص داراییهای مؤسسه مالی اندازهگیری میگردد. به عبارتی دیگر سود در حسابداری ناشی از تفاوت بین سرمایه واحد تجاری در آغاز و پایان دوره  مالی است. در این مفهوم سرمایه معادل خالص داراییها بوده و اندازهگیری سود تحت تأثیر مبانی اندازهگیری داراییها و بدهیها قرار میگیرد. در حسابداری جهت تعیین سود، روشهای مختلفی همچون حسابداری تعهدی، حسابداری نقدی، حسابداری نیمه تعهدی، تعهدی تعدیل شده و نقدی تعدیل شده به کار میرود. بدیهی است استفاده از روشهای فوق سود و زیانی متفاوت ارائه خواهد داد به همین دلیل طبق اصل تطابق، حسابداران برای شناخت هزینهها از رویکرد «بگذار هزینهها از درآمدها تبعیت کنند» پیروی مینمایند. مطابق این اصل هزینههای یک دوره از درآمدهای همان دوره کسر میگردند تا عملکردی واقعی از نتیجه کار منعکس گردد. از دیدگاه نظری روش صحیح حسابداری برای شناسایی درآمد باید به گونهای باشد که اولاً آن درآمد تحقق یابد یا قابل تحقق باشد و ثانیاً آن درآمد تحصیل گردد. مطابق این دیدگاه چنانچه یکی از شرایط فوق به وقوع پیوندد میتوان درآمد را شناسایی نمود (تیموری،1380).

مشخص کردن فرآیند اداری استاندارد شده جهت استفاده از فرصتهای سرمایه‌گذاری ممکن است در عمل امکانپذیر نباشد. فرآیند غربال کردن و انتخاب فرصتهای سرمایه‌گذاری ممکن است از یک شرکت به شرکت دیگر تفاوت کند. زمانی که مبلغ سرمایه‌گذاری در سطح بالا و قابل توجه باشد، در این صورت ممکن است تعیین و تصویب نهائی فرصتهای سرمایه‌گذاری به عهده مدیریت سطح عالی گذاشته شود. مدیران سطح عالی ممکن است خود افرادی را به عنوان نماینده تعیین کنند که تعیین و تصویب فرصتهای سرمایه‌گذاری بزرگ به عهده آنان باشد. در بعضی مواقع نیز تعیین و تصویب فرصتهای سرمایه‌گذاری بزرگ به عهده هئیت مدیره یا مجمع عمومی‌ شرکت گذاشته می‌شود. در بعضی مواقع که مبلغ سرمایه‌گذاری در سطح پایینی باشد، مدیران عالی به مدیران اجرائی اجازه می‌دهند تا سطح مبلغ معینی بدون نیاز به تصویب مدیریت سطح عالی هزینه کنند. پس از اینکه فرصتهای سرمایه‌گذاری انتخاب شدند وجوه مورد نیاز جهت انجام سرمایه‌گذاری از سوی امور مالی تخصیص داده می‌شود.
 

2-4-6-11 نظارت و کنترل فرصتهای سرمایه‌گذاری
یک جنبۀ بسیار مهم در فرآیند اجرای فرصتهای سرمایه‌گذاری نظارت و کنترل است. پیگری و مقایسه بین عملکرد واقعی با انتظارات و برآوردهای اولیه نه تنها به دستیابی انتظارات برآوردی کمک می‌کند، بلکه به ما کمک می‌کند تا از روشهای دقیق‌تری جهت پیش‌بینی های آتی استفاده کنیم (اسماعیل پور،1381).

2-5 مفاهیم عملکرد و ارزش
 

2-5-1 تعریف ارزش
ارزش واژه‌ای عمیق و بنیادی اما با نگاهی نو در ادبیات علمی مطرح است. امروزه، موفقیت، کسب و کار و استمرار و پایداری آن با توجه به ارزش های مورد نظر همه ذینفعان تحقق می‌یابد.

در راستای اینکه هدف شرکتی به حداکثر رسانیدن ارزش شرکت است، ارزش با قیمت بازار سهام عادی شرکت‌ها تعیین می‌شود که در واقع انعکاس تصمیمات سرمایه‌گذاری در بازده شرکتی هستند. مدیران یک شرکت به منظور بالا بردن ارزش شرکت برای سهامداران باید بهترین ترکیب تصمیمات سرمایه‌گذاری، تأمین مالی و تقسیم سود را انتخاب کنند. ارزش مرکب و ارزش زمانی پول دارای مفاهیم کلیدی در ارزشیابی هستند (بکایی، 1388).

از آنجائیکه سود مالی نقدی تنها چیزی است که سرمایه‌گذار از خرید سهام عادی به دست می‌آورد بنابراین مبنای ارزشیابی سهام قرار بگیرند و سرمایه‌گذاران سعی در حداکثر کردن مطلوبیت منتظره خود که تابعی از بازده مورد‌ انتظار و ریسک است را دارند. ارزش نه تنها بستگی به سهم و یا خود شرکت دارد، بلکه به سایر سهام در دسترس برای سرمایه‌گذاری نیز بستگی دارد. ارزش هر دارایی به عوامل مختلفی مانند فردی که ارزش‌گذاری برای او صورت می‌گیرد و نوع ارزشی که باید اندازه‌گیری شود، زمانی که برآورد ارزش صورت می‌گیرد، هدف ارزش‌گذاری، همچنین به عوامل گوناگونی مانند محیط اقتصادی، استفاده بالقوه دارایی، زمان برآورد ارزش، میزان کمیابی نسبی و جایگزینی، موقعیت دارایی، میزان نقدشوندگی و وضعیت بازار دارایی و شرایط فیزیکی دارایی بستگی دارد که در زمان‌های مختلف ممکن است تغییر کند (رهنمای رودپشتی، 1385).

ارز

ش‌های مالی در حقیقت بهای دارایی است که بصورت مختلف تعیین می‌گردد، نظیر ارزش اسمی، ارزش تاریخی (قیمت تمام شده)، ارزش متعارف، ارزش معاملاتی (بازار)، ارزش ذاتی (فعلی). به طور کلی، ارزش عبارت است از بار معنایی خاص که انسان به برخی اعمال، حالت ها و پدیده ها نسبت می‌دهد.

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه ها :

بررسی تاثیر مدیریت سرمایه در گردش بر عملکرد شرکتها در بورس اوراق بهادار تهران