قانون پولی و بانکی کشور مصوب ۱۳۵۱ هم اکنون نیز لازم الاجراست. به علاوه، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و با توجه به هدف اسلامی کردن فعالیت‌های بانکی، قانون عملیات بانکی بدون ربا در سال ۱۳۶۲ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. در حال حاضر فعالیت‌های بانک‌ها ‌بر اساس دو قانون یادشده، انجام می‌شود.خدماتی که معمولاً به وسیله بانک ها ارائه می‌شوند عبارتند از:

اگرچه نوع خدمات ارائه شده به وسیله یک بانک به نوع بانک و کشور بستگی دارد، معمولاً بانک­ها خدمات زیر را ارائه می‌دهند:

• • دریافت مستقیم سپرده های اشخاص و افتتاح حساب جاری و حساب سپرده سرمایه گذاری

• • اعطای وام به شرکت ها و اشخاص

• • تسهیل مبادله پول از طریق انتقال تلفنی

• • صدور کارت اعتباری، دستگاه خودپرداز و کارت بدهی

• • بانکداری اینترنتی

• نگهداری از اشیای قیمتی، به ویژه در صندوق امانات

۲-۲-۲ انواع بانک

بانک­های مختلفی وجود دارد که شامل موارد زیر می­ شود:

بانک مرکزی که معمولاً سیاست پولی یک کشور را کنترل می­ کند. اغلب این بانک مسئولیت کنترل تهیه پول و چاپ اسکناس را به عهده دارد. از میان آن ها می توان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را نام برد.

بانک تجاری که به طور سنتی به تامین منابع مالی تجارت می پردازد. اما در تعریف امروزی به بانک­هایی گفته می شود که سرمایه شرکت ها را به جای وام به شکل سهام تامین ‌می‌کنند. بانک­های تجاری با قبول انواع سپرده و اعطاء اعتبار نقش اساسی در فعالیت­های اقتصادی هر کشور ایفا ‌می‌کنند. بانک­های تجاری به خصوص وظیفه دارند سرمایه جاری مؤسسات تولیدی و بازرگانی را تامین نمایند. این نوع بانک­ها معمولاً به انجام دادن عملیات معمولی بانکی از قبیل قبول سپرده، نقل و انتقال پول در داخل، انجام معاملات ارزی، صدور ضمانت­نامه، اعطای تسهیلات، افتتاح اعتبار در حساب جاری، تنزیل اسناد و اوراق تجاری خرید دین و خدمات متنوع دیگر می­پردازند. بانک­های تجاری از سرمایه گذاری های مستقیم در خرید و فروش کالا به منظور تجارت و از ایجاد انحصارات بزرگ منع گردیده­اند.

• بانک تخصصی یا توسعه ای

بانک توسعه ای به بانکی گفته می­ شود که علاوه بر وظایف اعتباری بانکی عهده دار وظایف توسعه­ای نیز ‌می‌باشد، که اصلی­ترین وظیفه آن ها تجهیز منابع مالی نسبتاً ارزان در میان مدت و بلند مدت برای اجرای طرح های اقتصادی است. بانک­های توسعه­ای یا تخصصی عامل انتقال دهنده سیاست های اقتصادی دولت به بخش­های مربوطه بوده و با برنامه ریزی­های صحیح، منابع مالی جمع‌ آوری شده را دربخش­های مختلف اقتصادی توزیع می­نمایند. بانک های تخصصی در ایران عبارتند از:

• • بانک توسعه صادرات

• • بانک کشاورزی

• • بانک صنعت و معدن

• بانک مسکن

۲-۳ بانک صادرات در یک نگاه

بانکداری به شیوه نوین در ایران از اوایل سال ١٣٠٠ هجری شمسی به دلیل ضرورت‌های اقتصادی و سیاسی آغاز شد اما از آنجایی که نخستین بانک‌های ایرانی تا حدودی با حمایت دولت و در راستای تحقق خواست و منافع حکومت شکل گرفته بودند کمتر به جلب رضایت آحاد مردم توجه داشتند از اینرو به غیر از عده قلیلی که دارای مکنت و سرمایه زیادی بودند، اکثریت مردم ترجیح می‌دادند به جای پس‌‌انداز وجوه مازاد خود در بانک‌ها، به رغم وجود تمامی مخاطرات احتمالی پول­های نقد خویش را در خانه نگهدارند به طوری که ‌بر اساس آمار منتشره در سال ١٣٣٠ (هجری شمسی)؛ «از کل اسکناس و مسکوکات منتشره ایران تنها حدود ١١ درصد آن در اختیار بانک‌ها و ٨٩ درصد مابقی آن در پستو های منازل و صــندوقچه‌ های شـخصی مردم و به عبارتی به صورت راکد و خارج از چرخه مالی و اقتصادی کشور نگهداری می‌شده است.

۲-۳-۱ سرمایه اولیه بانک

بانک صادرات ایران به عنوان یک بانک خصوصی و به صورت سهامی عام با نام «بانک صادرات و معادن ایران» در ١۵ شهریورماه سال ١٣٣١ طبق قوانین آن روزگار با سرمایه اولیه ٢٠ میلیون ریال که پرداخت نیمی از آن هم با تعهد پرداخت نیمی دیگر، قابل پذیرش اداره ثبت شرکت‌ها با شماره ٣٨٣٢ تأسيس گردید. این سرمایه با خرید ٧۶ سهم توسط دو نفر از اعضای هیئت مؤسسین بانک و سرمایه گذاری بقیه اعضای هیئت مدیره تأمین گردید و سهام‌داران با واگذاری سفته به هیات مدیره تعهد نمودند ۵٠ درصد بقیه تعهد خود را از محل سود سالیانه پرداخت نمایند.بنیانگذاران بانک صادرات ایران با درک صحیح شرایط حاکم بر آن زمان تلاش کردند با جذب حداکثر نقدینگی در دست مردم برای اولین بار در کشور بانکی ‌بر اساس اصول مشتری ‌مداری تأسیس و در ٢٢ آبان سال ١٣٣١ با ١٣ نفر کارمند شروع به کار کرد در حالی که خوش‌بین ترین افراد نیز با وجود بانک‌های قدرتمند دولتی پیشرفت و موفقیت آن را پیش‌بینی نمی‌کردند.

ارائه تسهیلات بانکی بهتر به مردم، ایجاد شبکه گسترده بانکی در سراسر کشور، جلب سرمایه های داخلی و پس‌اندازهای هر چند کوچک، ایجاد فرصت‌های سرمایه‌گذاری در کلیه فعالیت‌های اقتصادی، اهداف اولیه بانک صادرات بودند(مرکز تحقیقات بانک صادرات،۱۳۹۳).

۲-۳-۲ شروع کار اولین شعبه

استقرار اولین شعبه در بازار تهران به عنوان مرکز معاملات و گردش پولی کشور بسیار مورد توجه مؤسسان بانک بود. ‌به این ترتیب اولین شعبه بانک در ٢٢ آبان ١٣٣١ در یک ساختمان استیجاری به مساحت حدود ٢٠٠ متر مربع، با چند اطاق در طبقه دوم سرای بنایی بازار تهران واقع در کوچه تکیه دولت، کوی مرغی‌ها آغاز به کار کرد.

یکی از اولین اقدامات هیات مدیره انجام تعمیرات و تغییرات در محل استقرار اولین شعبه بانک بود که با برداشتن دیوارهای بین سه اطاق از هفت اطاق، یک سالن معاملات به ابعاد ١٢*٨ با پنج باجه برای دریافت و پرداخت، انتقالی چکهای واگذاری و افتتاح حساب به وجود آمد و تعداد ۴ اطاق برای بایگانی و تدارکات (جهت لوازم ضروری و ملزومات و مطبوعات) و اطاق مدیر عامل و هیات مدیره در نظر گرفته شد و دقت به عمل آمد که ساختمان بانک جلوه بسیار آبرومندی داشته باشد.بعدها با بهتر شدن وضعیت اقتصادی بانک، محل مناسب تری برای شعبه بازار خریداری گردید و در آبان ١٣٣٧ شعبه یک بازار به محل فعلی انتقال یافت(مرکز تحقیقات بانک صادرات،۱۳۹۳).

۲-۳-۳ عملکرد بانک در اولین سالها

در فاصله ١۵ شهریور تا ٢٢ آبان ماه ١٣٣١ مقدمات اجرایی کار از استخدام کارمند تا ارتباطات و هماهنگی با سایر بانک‌ها فراهم شد. در روز افتتاح، موسسین و کارمندان بانک که ٢۵ نفر بودند به گرمی از مراجعین پذیرایی کردند و با دعوت از بازرگانان و صاحبان صنایع و اصناف بازار با وعده استفاده از اعتبارات کوتاه مدت با نرخ بهره و کارمزد کمتر، علاقه آن ها را نسبت به انجام معاملات با بانک صادرات و معادن ایران جلب نمودند و با تلاشی پی‌گیر برای شناساندن بانک به مردم فعالیت کردند و در پایان