تا به حال هیچ فرآیند تولیدی اختراع و انجام نشده است، که به کار انسانی نیازمند نباشد. بنابر این هیچ تولیدی بدون مشارکت انسان صورت نمی گیرد. نقش منابع انسانی از کار بدنی به پیشرفته ترین مرحله رسیده است، یعنی انسان بیشتر فکر کند و ماشین کار کند.

صنعت ساخت و ساز شهری در ایران یکی از بخش های صنعت ساخت محسوب می شود که در دهه های اخیر رشد بسیار چشمگیری داشته است، که این رشد در سال های پس از انقلاب بیشتر خود را نشان داده است. این روند نشان می دهد که متخصصان و مهندسین کشورمان به پیشرفت های قابل توجهی در این صنعت دست یافته اند و کارفرمایان، مهندسین مشاور و نیز پیمانکاران توانسته اند به تجربیات خوبی در این زمینه دست پیدا کنند.

گرچه گفته می شود هر پروژه ساخت و سازی دارای ویژگی های منحصر به فردی از نظر موقعیت محلی، طراحی و اجرا می باشد، اما بسیاری از عوامل موثر بر بهره وری ساخت در همه
پروژه ها یکسان است، که البته ممکن است میزان تاثیر آنها در هر پروژه ای متفاوت باشد. بنابراین نکته ای که نباید از آن غافل شد استفاده از تجربیات گذشته در پروژه های آتی است.

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه :

پایان نامه بهره وری منابع انسانی در فاز اجرایی چرخه حیات پروژه های ساخت و ساز شهری

در این تحقیق با موضوع ” بهره وری منابع انسانی در فاز اجرایی چرخه حیات پروژه های ساخت و ساز شهری” ، همان طور که از عنوان تحقیق نیز مشخص است، فقط عامل منابع انسانی مورد بررسی قرار گرفته است تا براساس تجربیات پروژه های گذشته فاکتورهای موثر بر این عامل در بهره وری ساخت و ساز شهری شناسائی، طبقه بندی و اولویت دهی شده و با در نظر گرفتن راهکارهایی برای کاهش اثرات منفی این فاکتورها قدمی در جهت بهبود بهره وری در صنعت ساخت و ساز شهری و در نتیجه رشد این صنعت در کشور در برداشته شود.

بیان مسأله
در اهمیت منابع انسانی همین بس که گفته اند:” امروزه سرمایه اصلی پروژه های عمرانی منابع انسانی است.” برای دست یابی به اهداف پروژه و رسیدن به بهره وری معقول در پروژه ها لازم است که عوامل بهره ور در منابع انسانی شناسایی و مورد تحلیل و بررسی قرار گیرند. از آنجا که بررسی عملکرد و یافتن عوامل موثر بر بهره وری در پروژه ها امری مهم و ضروری است، پس بهتر است این وظیفه بر عهده مدیران عمرانی که همان مدیران پروژه هستند، قرار گیرد.

در این تحقیق به بررسی عوامل تاثیر گذار بر بهره وری منابع انسانی در صنعت ساخت و ساز شهری پرداخته می شود. با توجه به اهمیتی که منابع در پروژه های عمرانی دارند، منابع انسانی نسبت به سایر منابع همچون زمان، هزینه، مواد و مصالح کمتر مورد بررسی قرار گرفته است و یا اگر بررسی شده با سرعت و به صورت مختصر بوده است. در مورد صنعت ساخت نیز، اهمیت منابع انسانی کمتر از سایر صنایع نمی باشد.

از آنجایی که کشور ایران جزء کشورهای در حال توسعه است و نیروی کار فراوان هم در آن وجود دارد،

پس لازم است که تامل بیشتری بر حوزه مدیریت منابع انسانی انجام شود. اثرات مثبت و منفی که منابع انسانی بر سایر منابع و بهره وری پروژه می گذارد در موقعیت پروژه نقش مهمی دارد، که اغلب از دید مسئولین و مدیران پروژه ها نادیده گرفته می شود .

در این راستا با ایجاد ارتباطی بین رشته های مدیریت و عمران علم جدیدی حاصل شده است که مهندسی مدیریت ساخت نامیده می شود، که یکی از محدوده های وظایف این مدیریت، مدیریت منابع انسانی در پروژه های عمرانی است.

اهمیت و ضرورت انجام تحقیق
در دنیای پر رقابت امروز بهره وری یکی از مولفه های اساسی و مهم برای تضمین موفقیت و سودآوری یک صنعت یا یک پروژه می باشد. بهره وری را می توان مستقیماً به میزان کاهش هزینه و یا افزایش سود آوری نسبت داد. از آنجا که همه پروژه ها ضمن حفظ کیفیت، کاهش هزینه ها و زمان اجرا مورد نظر می باشد، لذا با بهبود بهره وری می توان میزان سود آوری پروژه را تضمین کرد. علی رغم اهمیت بهره وری در پروژه ها، مفهوم آن با توجه به جهانی شدن و رقابت های فشرده در دهه های اخیر بیشتر مورد توجه و بررسی قرار گرفته است. این در حالی است که ما سود پروژه های خود را از تکنیک های اثبات شده مدیریت انتظار داریم.  (Neumann et al 2003)

اما کارفرمایان، مهندسین مشاور و پیمانکاران به طور مناسب و کاملاً سیستماتیک با بهره وری آشنایی نداشته و از تاثیر آن بر پروژه ارزیابی درستی ندارند.

از آنجا که بهبود بهره وری مساوی سود بیشتر می باشد (Honna & Heal  1994,21) . پس حتی با اندک بهبودی که بهره وری در صنعت ساخت و ساز شهری ایجاد می کند، می توان صرفه جویی قابل توجهی در هزینه و زمان رغم زد که این مسئله اهمیت تحقیق را می افزاید.

ذکر این مسئله هم قابل تامل است که کشور ایران در خط زلزله هیمالیا قرار دارد وگسل های فراوانی در اکثر نقاط کشور وجود دارد و بیش از 130 زلزله در کشور در قرن گذشته با قدرت بالا به وقوع پیوسته است و حدود 25 زلزله بزرگ که بیش از 200,000 کشته برجا گذاشته و بسیاری از
شهر ها و هزاران روستا را ویران کرده است و زیان های اقتصادی زیادی نیز در بر داشته است. دلیل این همه ویرانی آسیب پذیری بناها بوده است. Tabassi  2008))

عوامل متعددی می توان برای علت ویرانی این بناها بیان کرد، از جمله طراحی ضعیف و یا استاندارد نبودن مصالح، ولی می توان به جرات می توان گفت، که بسیاری از این بناها، هم طراحی دقیق و مناسبی داشته اند و هم مصالح استانداردی در آنها به کار رفته بود. پس با این توصیفات می توان علت جدیدی برای این ویرانی ها بیان کرد به عنوان “کیفیت پایین در نظارت و اجرای ضعیف ساخت و سازها ” که عامل اصلی آن منابع انسانی است.

بهره وری یکی از موضوعات بسیار مهم در پروژه های ساخت بوده و ضامن کاهش هزینه ها و استفاده مطلوب از منابع موجود است. همچنان که برنامه ریزی های قبل از شروع پروژه تأثیر قابل توجهی بر روی عملکرد پروژه ها دارد، بهبود بهره وری نیز می تواند تا 30% در هزینه پروژه تأثیر گذارد.( Jiukun Dai  2009,135)

اهداف تحقیق
هدف از این تحقیق نگاهی جامع (شناسایی و رتبه بندی) کلیه عوامل موثر بر بهره وری در صنعت ساخت و ساز شهری است. بهبود بهره وری در ساخت و سازها منجربه افزایش کارایی و بازدهی در پروژه ها و همچنین کسب منافع قابل توجهی از نظر زمانی و مالی خواهد شد. با انجام این تحقیق امید است تا گامی در جهت توسعه و بهبود صنعت ساخت و ساز شهری برداشته شود تا شاهد بالا رفتن کیفیت بناها در برابر زلزله و سایر بلاهای طبیعی باشیم.

از این رو می توان اهداف این تحقیق را تفکیک کرد :

بررسی میزان آگاهی مدیران پروژه ها، پیمانکاران ،کارفرمایان و مشاوران فعال، در زمینه
بهره وری منابع انسانی.
تحلیل عوامل در ایجاد افزایش بهره وری منابع انسانی.
دستیابی و استخراج فهرستی از متداول ترین معیارهای بهره وری منابع انسانی.
تعیین کلیدی ترین و مهمترین عوامل موثر در بهره وری منابع انسانی.
بررسی عوامل بر اساس یک رویکرد نوین(فاز اجرایی چرخه حیات پروژه).
دسته بندی عوامل بر اساس استاندارد 1PMBOK 2012 در قالب دسته بندی 4 گانه.
ارائه مدل 2N.HR جهت مقایسه عدد بهره وری منابع انسانی در شرکت های پیمانکاری.
ارائه مدل 3P.Sجهت مقایسه وضعیت بهره وری منابع انسانی درشرکت های پیمانکاری.جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق
در مطالعات قبلی در این زمینه، بیشتر به شناسایی عوامل پرداخته شده است و کمتر به میزان تاثیر این عوامل بر پروژه پرداخته شده است و یا حتی می توان گفت که فقط به تحلیل موارد بسنده کرده اند.

تا به حال بهره وری منابع انسانی در قالب و یا با رویکردی تحت عنوان فاز اجرایی چرخه حیات بر اساس دسته بندی 4 گانه در استاندارد PMBOK 2012، برای پروژه ها مورد تحلیل و بررسی قرار نگرفته است. پس بر اساس این رویکرد نوین می توان بهره وری منابع انسانی را شناسایی و مورد تحلیل
قرار داد.

در پایان هم بر اساس خروجی ها و نتایج حاصل از این رویکرد نوین می توان عوامل شناسایی شده را در قالب مدل های مذکور ارائه کرد.

Project Management Body Of Knowledge
productivity Numbers human resources
human resources productivity Status
 

سؤالات تحقیق
بهره وری چیست ؟
بهره وری چه اهمیتی در پیشرفت پروژه دارد ؟
اولویت بندی این معیارها را چگونه تعیین و بررسی می کنند؟
مدیران پروژه ها بخشی را به عنوان مدیریت منابع انسانی در پروژه خود دارند؟فرضیه‏های تحقیق
از میان منابع مختلفی که بر بهره وری در صنعت ساخت و ساز شهری موثر است، با توجه به اهمیت بالا و محدودیت های زمانی و حجمی تحقیق، فقط به مطالعه بهره وری منابع انسانی پرداخته شده است.

بررسی میزان تاثیر هر یک از عوامل موثر در بهره وری منابع انسانی.
تفاوت انتخاب عوامل و میزان تاثیر هر یک از آنها از دیدگاه کارفرما، مشاور و پیمانکار.
بر اساس مطالعاتی که در گذشته انجام گرفته است عوامل بسیاری بر بهره وری تاثیر گذار هستند و رویکردهای مختلفی برای طبقه بندی این عوامل وجود دارد. بر طبق یکی از این روش ها، عوامل موثر بهره وری ساخت به سه گروه زیر طبقه بندی می شوند  (Adrian 1987):

عوامل مختص به خود صنعت مانند دولتی بودن کارفرما و ضعف قوانین و مقررات پیمان که بعضاً به عنوان عوامل خارجی نیز به شمار می آیند.
عوامل وابسته به منابع انسانی و ماشین آلات مانند انگیزه، مهارت و آموزش منابع انسانی و خرابی ماشین آلات.
عوامل موثر به مدیریت مانند ضعف در طراحی و نظارت بر اجرا.محدودیت های تحقیق
مهم ترین محدودیت های تحقیق در زمینه عوامل موثر بر بهره وری در صنعت ساخت و ساز شهری، در زمینه مطالعات گذشته که به صورت کتابخانه ای صورت گرفت. متاسفانه تحقیقات بسیار کمی انجام شده بود و حتی به جرأت می توان گفت که اندک تحقیقات انجام شده به صورت ناقص بوده است. تحقیقاتی هم که بر روی سایر صنایع ساخت صورت گرفته عوامل و حتی دسته بندی عوامل هم اکثراً به صورت کاملاٌ بی نظم بررسی شده است.

از عوامل دیگری هم که می توان به طور خلاصه اشاره کرد عبارتند از:

محدودیت های سوابق مطالعاتی و پژوهشی مدون و در دسترس داخلی.
محدودیت کسب اطلاعات از شرکت های حرفه ای خارجی.
بی میلی و حتی مخالفت مدیران و مسئولین پروژه ها با ارائه اطلاعات و محرمانه پنداری عوامل.
عدم تحویل به موقع پرسشنامه ها از طرف مسئولین.بهره وران تحقیق
کارفرمایان
مشاوران
پیمانکاران
مدیران پروژه ها
سرپرستان کارگاه
شهرداریها.تعریف واژه‏ها
در این قسمت برخی از واژه هایی که دارای کاربرد بیشتری در این تحقیق هستند توضیح داده
می شود:

پروژه
پروژه یک تلاش موقتی است که در راستای ایجاد یک محصول، خدمت یا نتیجه منحصر به فرد انجام شود. طبیعت موقتی پروژه ها بیانگر یک پایان و شروع مشخص است. پایان، زمانی حاصل
می شود که اهداف پروژه به دست آمده باشند یا اینکه پروژه به علت آنکه اهدافش نباید یا نمی توانند برآورد شوند، فسخ می گردد و یا اینکه نیازی به حیات بیشتر پروژه، احساس نشود. موقتی بودن، لزوماً به معنای کوتاه بودن دوره زمانی نیست.