با توجه به این موضوع که تروریسم یک موضوع و پدیده سیاسی می باشد این سیاسی بودن موضوع باعث نگرشهای متفاوتی به قضیه می شود و این تقاوت نگرش همچنان که در تعریف تروریسم منجر به معانی مختلفی برای آن گردید تا آنجا که نمی توان تعریف جامع و کاملی که مورد وثوق تمامی کشورها از جمله کشورهای شرقی و غربی دنیا باشد پیدا کرد این موضوع در خصوص تقسیم بندی تروریسم نیز وجود دارد . در دهه ۱۹۹۰ در بررسی تعاریف گوناگون تروریسم مشاهده شد که تروریسم برای مفاهیمی چون نژاد پرستی ( آپارتاید ) ، تروریسم مشتری ( آغشته به زهر کردن محصولات غذایی در سوپر مارکت ها توسط باج گیران ) ، تروریسم اقتصادی ( احتکار ارز و پول ) ، تروریسم دولتی به کار رفته است . بعضی دیگر از تروریسم را ابزار دولتی می دانند . برای مثال ، بمباران متفقین در جنگ جهانی دوم و انداختن بمب اتمی بر سرمردم ژاپن اقدامات رژیم صهیونیستی علیه فلسطینی های نوعی دولتی است . ( توکلی، ۱۳۹۱ )
پس می توان فهمید تقسیم بندی تروریسم نیز یکی از چالش برانگیز ترین بخشهای مبحث تروریسم و تحقیقات در این خصوص است . تقسیم بندی تروریسم بر اثر زمان تفاوتهای زیادی کرده است و اقدامات تروریستها یکی از مولفه ای مشخص برای تقسیم بندی تروریسم است . اگرچه ایجاد رعب و وحشت در میان عموم مردم همواره در تروریسم مد نظر بوده است ، اما ابزارهای آن بسته به نوع ترور متفاوت خواهد بود . در گذشته استفاده از ابزارهای آتشینی و کشنده و توام با خونریزی ، همزاد با تروریسم بوده اما در دوران معاصر ، (( ترور بدون خون یا کشتن بدون خون )) (  killing without knife ) به واسطه علوم و دانش بشری و پیشرفت های تکنولوژیکی ممکن شده است : تروریسم سایبری ( cybernetic terrorism  ) ، نارکوتروریسم ( تروریسم مواد مخدر ) (  Narco-Terrorist) ، اکوتروریسم ( Ecological terrorism  ) ، تروریسم زیست محیطی یا تروریسم سبز ( Green-Terrorism ) ، آگرو تروریسم ( تروریسم کشاورزی ) ( Agricultural Terrorism ) و نظایر آن را می توان به عنوان نمونه بیان داشت . در ترورهای بدون خون یا نرم ، از ابزارها و روش های خزنده پنهان و نامحسوس استفاده می شود . به همین دلیل ، حتی جامعه هدف هم ممکن است خود در به ثمر رسیدن این اقدامات تروریستی سهیم شوند و ناآگاهانه و به هزینه خود ، فرآیند فعلیت آن را فراهم سازند ( آقایی خواجه پاشا، ۱۳۹۲ )

از این به بعد تقسیم بندی های مختلف در خصوص تروریسم را بیان می کنیم و حتی بعضی از تقسیم بندی ها موارد مشابه زیادی با هم دارند اما برای حتی یک بند مجزا این تقسیم بندی آورده می شود.

به طور کلی تروریسم را به لحاظ جغرافیایی و حوزه فعالیت می توان به چهار سطح تقسیم نمود :

۱ ) تروریسم دولتی ( State Terrorism  ) که در آن سازمان های دولتی و حکومتی ، خود به کشتار شهروندان می پردازند

۲ ) تروریسم محلی (  Domestic Terrorism ) که در آن تروریست ها در داخل کشور خود علیه حکومت دست به عملیات تروریستی می زنند .

۳ ) تروریسم فراملی (  Transnational Terrorism ) که در قالب آن تروریست ها از ملیت های مختلف در کشورهای دیگر اقدام به عملیات تروریستی می کنند

۴ ) تروریسم بین الملل ( International Terrorism ) که از سال ۱۹۷۰ واژه تروریسم بین الملل نیز بتدریج مورد استفاده قرار گرفته که از سوی گروه های سیاسی در خارج از کشورهای متبوع صورت می گیرد . این نوع تروریسم با حمایت برخی از دولتها اقدام به عملیات تروریستی در کشورهای دیگر می نمایند . از جمله اینگونه موارد می توان به تسلیح شبکه تروریستی القاعده اشاره کرد . ( آقایی خواجه پاشا، ۱۳۹۲ )

یکی دیگر از تقسیم بندیها تروریسم را به ۵ دسته تقسیم می کند :

۱ تروریسم سیاسی : برای اثر گذاشتن بر دگرگونیهای اجتماعی ــ سیاسی به کار می رود که پدید آوردن آنها به شیوه های مسالمت آمیز ممکن به نظر می رسد . این گونه از تروریسم از سوی گروه های کوچک و بی بهره از پایگاه قدرت به کار می رود.

۲ تروریسم مذهبی : در این گونه از تروریسم ، به پدیده های خشونت آمیز بر پایه باورهای مذهبی مشروعیت بخشیده می شود . در این چارچوب تروریسم مسیحی ، تروریسم اسلامی ، تروریسم یهودی و تروریسم هند و به عنوان گونه های از تروریسم مذهبی معرفی شده است . مشکل اصلی در اینجا بنیاد گرایی است . تروریسم مذهبی هر چند از نظر بنیانهای فکری و عملی خود، ریشه در سده هجدهم و دوران استعمار دارد ، اما در سایه بحرانهای بزرگ دهه ۱۹۶۰ ، مانند جنگ اعراب و اسرائیل ، توانست جانی تازه بگیرد و فرصت ابزار وجود یابد.

تندروها دست به کارهای خشونت آمیز می زنند و اندیشه های آرمان گرایانه رادیکال ، که نوید زندگی این جهانی بهتر می دهد ، در چارچوب جنبشهای مذهبی که بر زندگی بهتر در جهان دیگر تاکید دارند ، رخ می نماید .

۳ تروریسم با پشتیبانی دولتها : برخی دولتها ، از پاره ای سازمانهای تروریستی پشتیبانی می کنند و به آنها کمکهای مالی می دهند . اصطلاح دیگری که بر سر زبانها افتاده ، تروریسم دولتی است و منظور از آن انجام گرفتن کارهای تروریستی از سوی ماموران یک دولت خاص است .

 

۴ تروریسم داخلی : تروریسم داخلی در درون مرزهای یک کشور سر بر می آورد و اثر آن تنها به خود کشور ،نهادها ، شهروندان و اقتصاد آن محدود می شود . در یک رویداد تروریستی داخلی ، مرتکبان ، قربانیان و مخاطبان ، همگان از همان کشورند . در مبارزه با تروریستهای داخلی ، بهتر است خود کشور اقدام کند ، تا تهدیدی متوجه کشورهای دخالت کننده دیگر نشود .

۵ تروریسم بین المللی : این گونه تروریسم از دهه ۱۹۷۰ رواج یافت . تروریسم در معنای بین المللی ، آن است که رویداد تروریستی در کشوری جز کشور عاملان یا قربانیان صورت می گیرد . همچنین ، گاهی ممکن است رویداد تروریستی در کشوری آغاز شود و در کشوری دیگر پایان یابد . در این موراد ، چند کشور در یک رویداد تروریستی دخالت می کنند . همچنین ، در برخی موراد گروه های تروریستی در چند کشور گوناگون شعبه دراند . بیشتر چنین پنداشته می شود که افراد غیر دولتی دست به چنین اقداماتی می زنند. (مقصودی و حیدری، ۱۳۸۸)

تقسیم بندی دیگر این چنین است :

تروریسم دارای اقسام مختلفی می باشد . در این تحلیل به تروریسم فردی و تروریسم دولتی از یک طرف و تروریسم داخلی و بین المللی از طرف دیگر قابل بررسی می باشد .

امروزه با عنایت به جهانی شدن هرچه بیشتر ارتباطات و همگانی شدن تکنولوژی چنین ارتباطاتی ، مرز میان تروریسم داخلی و تروریسم بین المللی باریک شده است با این حال بسته به اینکه عمل در ارتباط با یک کشور و توسط گروه مخالف داخلی آن کشور رخ دهد یا نه ، تروریسم واجد جنبه داخلی یا بین المللی خواهد شد . اگر اقدام تروریستی در قلمروه یک دولت ارتکاب یافته باشد ، متهم و قربانیهای جرم تبعه آن دولت باشند و متهم در سرزمین آن دولت دستگیر شود ، می توان آن اقدام را تروریسم داخلی قلمداد کرد . در مقابل ، تروریسم بین المللی هنگامی است که عنصر خارجی در جرم یافت گردد .

در تروریسم فردی ، خشونت افراد بر ضد دولت اعم از حالت خشونت فردی یا خشونت سازمان یافته  جمعی معنای اصلی تروریسم را تشکیل می دهد مشروط به اینکه چنین خشونتی با اهداف سیاسی آمیخته باشد . تروریسم حالتی است که در آن دولت به طور نظام مند یا موردی با نقض مقررات بنیادین و شناخته شده حقوق بشر و بشردوستانه به سرکوب و حذف مخالفان ، گروه های سیاسی ، قومی ، مذهبی و نژادی اقلیت اقدام می کند.

تروریسم غیر دولتی را می توان به دو شکل جنایی و سیاسی در چهره های گوناگون مشاهده نمود . تروریسم جنایی به “معنایی استفاده از جنایت ، حذف فیزیکی و زور برای مصادره حقوق و ثروت دیگران است که در قالب استفاده از زور برای رسیدن به زندگی بهتر از طریق سرقت مسلحانه ، حمله مسلحانه به بانکها ، آدمکشی ، اجیر شدن برای انجام جنایتهای سازمان یافته و مصادره اموال دیگران ، به صورت دزدی ، قتل و ارعاب” تبلور مییابد.

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه :

 

پایان نامه آثار و پیامدهای تروریسم بر حقوق مخاصمات مسلحانه بین المللی

 
 
“تروریسم سیاسی” را معمولا سازمانها ، گروه ها و احزابی دنبال میکنند که فاقد پایگاه مردمی هستند و قادر نیستند از طریق مراجعه قانونی به افکار و آرای عمومی از طریق راه های دموکراتیک و انتخابات آزاد قدرت سیاسی را به دست گیرند . کاربرد دیگر تروریسم سیاسی ایجاد اغتشاشات داخلی برای ممانعت از رشد و توسعه نظامهای مردمی و حکومتهای مستقل است .

همچنین گروه های تروریستی فراملی گروههایی هستند که به طور سازمان یافته در بیش از دو کشور پراکنده بوده و قادر به طراحی و اجرای عملیات تروریستی هستند . سازمان تروریستی القاعده داعش در حال حاضر مهم ترین مثال این چنین گروه های است. (سیف زاده، ۱۳۹۱)

می توان تروریسم را به ترتیب فرایند تاریخی به پنچ نوع ذیل تقسیم بندی کرد :

۱ تروریسم پیشامدرن سنتی

همان طور که گفته شد تروریسم یک پدیده سیاسی است . در روزگار قدیم به اقتضاء نوع سیستم های سیاسی حاکم در جوامع ، تروریسم ابعادی گسترده نداشت و صرفاً در درون دایره محدود قدرت سیاسی که منفک از جامعه بود و بیشتر از طریق صاحبان قدرت سیاسی علیه یکدیگر ، به کار گرفته می شد . در نتیجه در نظام سنتی ، پدیده تروریسم بیشتر در بیرون از بطن غیر سیاسی جامعه اتفاق می افتاد و پای مردم عادی به وسط ماجراهای مربوط به تروریسم کشیده نمی شد . ممکن بود افرادی غیر سیاسی وارد جریان رویداد مربوط به یک وارد بشوند ولی در نهایت ، تروریسم مربوط به قدرتمندان و یا مدعیان قدرت سیاسی در جنگ قدرت با یکدیگر بوده است هرچند ممکن بود یکی از این طرف ها ، قوی و طرف دیگر تضعیف باشد .

تروریستها در عصر پیشامدرن نابود کردن فیزیکی هدف هایی را که برای اقدام های خود بر می گزیدند …..برای بازتاب دادن اعتراض و نشان دادن اینکه نیروی مقاومتی وجود دارد … انجام می دادند . در طراحی استراتژی ها و راهبردها ، جهت پیروزی در این پیکار و ترور طرف مقابل به منظور حذف و کسب قدرت آن طرف مقابل ، مردم به طور دسته جمعی یا گروهی لحاظ نمی شدند . بدین ترتیب در دوران قدیم ، تروریسم در واقع جایگزینی برای مبارزه ها بوده است ؛ مبارزه هایی که در سطح قدرت سیاسی صورت می گرفت . تروریسم سنتی ، هدف ، بیشتر از بین بردن موجودیت فیزیکی دارندگان قدرت است که در نظر ترور کننده ، وارث نامشروع قدرت شده است . اگر کشتن به منظور تضعیف دشمن به لحاظ قدرت فیزیکی باشد ، این نوع کشتن ، ترور سنتی است . به هر حال  در تروریسم سنتی ، رویدادهای تروریستی ، دامنه خیلی گسترده ای پیدا نمی کردند و اساساً برعکس تروریسم معاصر مدرن ، پسا مدرن ، هسته ای یا عصر اتم ، مجازی در سطح جامعه ، زیاد محسوس نبود و بیشتر یک عامل مزاحم در حوزه قدرت سیاسی بود ، هر چند برای قربانیان آن ماجرایی غمبار بوده است . با این حال ، ترور ، ترور سیاسی در دوران قدیم و حتی در دوران حکومت های مطلقه در اروپا نسبت به دوران نسبت به دوران معاصر ، پدیده نسبتاً نادری بوده است . اما در دوران معاصر این پدیده شدیداً گسترش یافته است .

 

موضوعات: بدون موضوع  لینک ثابت


فرم در حال بارگذاری ...