نظریه دلبستگی که اولین بار در زمینه رشد کودکان به کار رفت، اخیراً برای روابط دلبستگی بزرگسالان به کار رفته است و تأثیر عظیمی بر ایجاد زوج درمانی هیجان­محور داشته است . اولین بار هازن در ۱۹۸۷ مطرح کرد که سبک­های دلبستگی منعکس­کننده تمایزات اساسی در بازنمایی­های ذهنی عشق رمانتیک بزرگسالان هستند . صیادپور (۱۳۸۴) با اشاره به پژوهش­های انجام شده در این زمینه بیان می­ کند که افراد ایمن با ابراز صمیمیت و بیان عواطف خود بر پایه عشق و دوستی شرایطی را فراهم می­آورند که موجب برخورداری بیشتر آنان از احساس رضایت می­شود؛ در حالیکه افراد پرهیزی و دوسوگرا، با فاصله گرفتن عاطفی و اضطراب، کیفیت ارتباط زناشوئی را منفی ارزش­گذاری می­ کنند.
فردیت و تمایز خود

طبق نظر برادشاو (۱۳۷۲) باور “زن و شوهر نیمه بهتر یکدیگرند” در واقع نشان­دهنده اشتباه فرهنگی در زمینه ازدواج است. نقش­های جنسی انعطاف­پذیر در این فرهنگ به این معتقد است که با کنار هم گذاردن دو نیمه انسان یک شخصیت کامل ایجاد می­شود.

۲-۳ـ شادکامی زناشوئی

در سال­های اولیه علم روان­شناسی بیشتر روی هیجانات منفی مانند افسردگی و اضطراب به جای هیجانات مثبت مانند رضایت از زندگی و شادکامی تمرکز داشت و کتاب­های زیادی رنج و بدبختی که بشر در طول دوران زندگی متحمل شده را مورد تحلیل قرار داده­اند. امروزه این وضعیت تغییر کرده و مقاله­ های روان­شناسی مربوط به سعادت و شادمانی و خوشبختی و رضایت از زندگی چند برابر شده است. جامعه شناسان، برنامه­ریزان و افراد غیرمتخصص نیز علاقه روزافزونی به شناسایی شرایط، ویژگی­ها و نگرش­هایی که به کیفیت زندگی زناشوئی و به­ویژه کیفیت زندگی کاری را تعیین می­ کنند نشان می­ دهند ( شریفی درآمدی،۱۳۸۰). به اعتقاد آرگیل(۱۳۸۳) مهم­ترین هدف زندگی ما، رسیدن به شادی است. چه انسان معتقد به اصول مذهبی باشد یا نباشد و هر مذهبی که داشته باشد حرکت و فعالیت انسان برای دست­یافتن به شادی است.

آیزنک (۱۳۷۵، ترجمه فیروزبخت و بیگی) با اقتباس از تعریف برادبورن، شادکامی را حداکثر عاطفه مثبت و حداقل عاطفه منفی تعریف کرده است که احتمالاً کاربردی­ترین تعریف شادکامی است. کانت شادکامی را ارضای تمامی امیال می­داند. شادی نه تنها به سطح بالایی از عاطفه یا هیجان مثبت بستگی دارد بلکه به سنجش عمیق­تر رضایت کلی از زندگی وابسته است. هیجانات بسیار مثبت ممکن است کوتاه مدت باشد اما رضایت می ­تواند درازمدت باشد، بنابراین می­توان هدفی واقع­بینانه­تر برای وجود انسان باشد.

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه :

پایان نامه ارشد:نقش پیش بینی کنندگی انعطاف پذیری شناختی و هوش معنوی در خوشنودی زناشوی در دانشجویان 

به اعتقاد آرگیل (۱۳۸۳، ترجمه گوهری و همکاران) شادکامی سه جزء اساسی دارد که عبارتند از هیجانات مثبت، رضایت از زندگی و فقدان عواطف منفی، همچنین روابط مثبت با دیگران، هدفمند بودن زندگی، رشد شخصی و دوست داشتن دیگران از اجزای شادمانی هستند. به اعتقاد آرگیل خلق­های منفی متعددی وجود دارند (از قبیل خشم، اضطراب، افسردگی و …) اما در حقیقت فقط یک خلق مثبت وجود دارد که با عنوان شادی از آن یاد می­شود. شوارتز (۱۹۹۱، به نقل از رئیسی ۱۳۸۳) معتقدند که افراد شادکام کسانی هستند که در پردازش اطلاعات در جهت خوش­بینی و خوشحالی سوگیری دارند. یعنی اطلاعات را طوری پردازش و تفسیر می­ کنند که به شادکامی آن­ها منجر می­شود. از طرفی بیشتر پژوهش­ها از جمله آرگیل و لو (۱۹۹۰)، فارنهام و چنگ (۱۹۹۷)، هوتارد   معتقد است که شادکامی یک ویژگی شخصیتی است و در بسیاری از پژوهش­ها نظیر  فرانسیس و همکاران (۱۹۹۸) شادمانی را معادل برون­گرایی یا ثبات در نظریه آیزنک دانسته ­اند (علی­پور و همکاران، ۱۳۷۹، به نقل از رئیسی، ۱۳۸۳).

آرگیل (۲۰۰۷) شادکامی را به چگونگی ارزیابی فرد از زندگی­شان مرتبط می­داند. شادی شامل متغیرهایی از قبیل رضایت از زندگی، رضایت از ازدواج، فقدان افسردگی، اضطراب، وجود خلق و خو و هیجانات مثبت است. از نظر دنیر ارزیابی شخصی در مورد زندگی خود انجام می­دهد می ­تواند به دو صورت باشد:

ارزیابی عاطفی: آن نوع ارزیابی است که به شکل احساسات و عواطف است مانند قضاوت در مورد عواطف خوشایند (مانند لذت) یا ناخوشایند (مانند افسردگی) و احساسات و هیجاناتی که فرد در تعامل با زندگی­اش تجربه می­ کند. وی بهزیستی ذهن را معادل با واژه شادی می­داند و معتقد است که بهزیستی ذهن شامل ارزیابی­های شناختی انعکاسی فرد در برابر اتفاقات مختلف زندگی فرد می­باشد.
 

[۱]-Hazen

[۲]-Bradshav

[۳]-Ayzenk

[۴]-Argeyl

[۵]- Shoartz

[۶] -Lo

[۷] -Farenham

[۸]-Cheng

[۹]-Hotard

چرا شاد زیستن دارای اهمیت است و چرا باید مروج شادی در خانواده باشیم؟
حتی یونانیان باستان نیز در مورد شادمانی نظراتی را داشته اند و انسان را تشویق به شادی می­کردند و یا شاعران بزرگ پارسی در اشعار خود مشوق شادمانی بوده ­اند و حتی در تمثیل­ها در داستان­ها و ضرب­المثل­های قدیمی می­توان توجه پیشینیان را به شادمانی درک کرد. علم جدید نیز با کشف رابطه شادمانی با برخی از مسائل مهم زندگی بر ضرورت شادکامی تأ کید کرد. یکی از زمینه­هایی که در سال­های اخیر بیشتر در پژوهش­های مختلف مورد بررسی قرار گرفته شده رابطه سلامت جسمانی با شادمانی است. این رابطه آن­قدر قوی است که حتی برخی بیماری­های نسبتاً شایع مثل سرماخوردگی و آنفولانزا در افراد شاد کمتر شیوع دارد.

رابطه بین شادمانی و مرگ زودرس، سیستم ایمنی بدن، بیماری­ها و حملات قلبی، مقاومت در برابر بیماری سرطان نیز از مواردی است که ارزش شادمانی به عنوان یک هدف مهم زندگی را برای ما روشن می­ کند. به هر حال علاوه بر افزایش میزان سلامتی، افراد شادمان از زندگی­شان بیشتر رضایت دارند و بیشتر لذت می­برند و روی هم­رفته کیفیت زندگی­شان یا به عبارت دیگر خانواده شاد علاوه بر تأثیر شادمانی در افزایش عزت نفس، اعتماد به نفس و تقویت عملکرد درسی و شغلی افراد خانواده نیز مؤثر است (عابدی، ۱۳۸۴).

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه :

پایان نامه ارشد:نقش پیش بینی کنندگی انعطاف پذیری شناختی و هوش معنوی در خوشنودی زناشوی در دانشجویان 

۲-۳-۲-مؤلفه­های شادکامی

شادی از عوامل چندی از قبیل رضایت از زندگی، رضایت از مقوله­های خاص زندگی، وجود عواطف مثبت (خلق و عواطف خوشایند) و فقدان عواطف منفی (خلق و عواطف ناخوشایند) تشکیل می­گردد. این مؤلفه­ها را می­توان به اجزای کوچک­تر تقسیم کرد. عواطف مثبت را می­توان تحت مفاهیمی چون خوشی، وجد، رضایت، غرور، محبت و شور تقسیم کرد. عواطف منفی را نیز می­توان تحت مفاهیمی مانند احساس گناه، شرم، غمگینی، اضطراب، نگرانی، خشم و افسردگی طبقه ­بندی کرد. رضایت از زندگی را نیز می­توان به اجزایی از قبیل رضایت از زندگی فعلی، رضایت از گذشته، آینده و افراد مهم تقسیم­بندی نمود. رضایت از مقوله­های مهم را نیز می­توان به مقوله­های پول، کار، خانواده، تفریح، سلامتی و امور مالی خود و گروه تقسیم­بندی نمود .

در اندازه ­گیری­های شادی، معمولاً به جزء عاطفه مثبت و رضایت غالباً اندازه ­گیری می­شوند، اغلب یک جزء سوم نیز وجود دارد که عبارت است از فقدان افسردگی، اضطراب یا دیگر عواطف منفی (آرگیل، ۱۳۸۳، ترجمه گوهری و همکاران).

هیدی و برینگ (۱۳۸۳) در مطالعه بزرگ خود در استرالیا دریافتند که افسردگی و اضطراب (مقیاس اسپیرگر)

فقط ۵۰ درصد همبستگی دارند. بنابراین، دو شکل اساسی عاطفه منفی تا حدودی از هم مستقل هستند.  در مطالعه برادبورن (۱۹۹۶) تخمین پایایی (آلفای کرونباخ) برای همبستگی مشاهده شده عبارت بودند از رضایت از زندگی ۹۲ درصد، عاطفه مثبت ۶۴ درصد، افسردگی ۸۲ درصد، اضطراب ۸۵ درصد (به نقل از آرگایل، ۱۳۸۳). جانسون و همکاران (۲۰۰۳) پنج بعد برای شادی زناشوئی در نظر گرفته­اند که عبارت هستند از : ۱- شادی زناشوئی کلی ۲- همبستگی زوجین ۳- توافق زوجین ۴- رضایت از روابط جنسی ۵- رضایت زناشوئی

۲-۳-۴-تبیین­های فیزیولوژیک
خلق مثبت به واسطه انتقال­دهنده­های عصبی نظیر دوپامین و سرتونین ایجاد می­شود. این انتقال­دهنده­ها را می­توان با دارو و همچنین از طریق فعالیت­های مرتبط با هدف فعال ساخت. تمرینات ورزشی و تحرک منجر به فعالیت آندروفین­ها و در نتیجه ایجاد خلق مثبت می­شود. به جز شادی، دیگر احساسات مثبت نیز به وسیله داروها ایجاد می­شوند. مثلاً الکل اضطراب را کاهش می­دهد، ماری­جوانا هیجان را افزایش می­دهد. همچنین تأثیر موفقیت و موسیقی در ایجاد احساسات ناشی از تأثیر انسان در مناطق خاصی از مغز است که می ­تواند به وسیله دارو نیز تحریک شود (آرگایل، ۱۳۸۳، ترجمه گوهری و همکاران).

۲ ـ۳ ـ ۴ـ دیدگاه شناختی:

مک­گرا (۱۹۸۷) یک برداشت کلی از این تئوری را به صورت زیر ارائه می­دهد. افراد شاد برای کنار آمدن با مشکلات شروع به افکار و رفتارهایی می­ کنند که سازسی و سودمند هستند، در حالیکه افراد غمگین به طور متوسط اقدام به راه­های تخریب کننده می­ کنند. برای مثال، افراد شاد همیشه نیمه پر لیوان را می­بینند و به طور مستقیم با مشکلات مبارزه می­ کنند و در حل مسائل خود از دیگران کمک می­گیرند. در حالیکه افراد غمگین بیشتر از صرف وقت برای حل مشکلات اجتناب کرده و در این شرایط هم خود و هم دیگران را سرزنش کرده و بیشتر درگیر خیالات می­شوند.

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه :

پایان نامه ارشد:نقش پیش بینی کنندگی انعطاف پذیری شناختی و هوش معنوی در خوشنودی زناشوی در دانشجویان 

۲-۳-۵- عوامل مؤثر بر شادکامی زوجین

در واقع کسانی بیشتر شاد هستند که از یک زندگی فعال اجتماعی لذت می­برند. مطالعات نشان می­ دهند که فعالیت­ها و روابط اجتماعی در شادمانی فردی نقش مهمی دارد، فعالیت­های اجتماعی هم در سطح رسمی شامل عضویت در سازمان­ها، کلوپ­ها و انجمن­ها و هم در سطح غیررسمی مانند ارتباط با دوستان، همسایگان و خویشاوندان می­باشند. مطالعات نشان­دهنده آن است که وجود تعاملات اجتماعی (رسمی و غیررسمی) احساس رضایت از زندگی، حمایت از سوی دیگران و احساس تعلق به گروه را افزایش داده که در نتیجه همه این موارد در ایجاد و افزایش شادمانی افراد مؤثر است، افراد برون­گرا شاد هستند. زیرا مهارت­های اجتماعی برتر و فعالیت­های اجتماعی مکرر دارند، لذت بخشی از روابط اجتماعی، یکی از دلایل عمده رضایت از فراغت و تفریح است که آن­ها را در یک حالت خلقی خوب قرار می­دهد و به دنبال فعالیت­های اجتماعی بیشتر برمی­آیند. وی رابطه نزدیک بین شادکامی و معاشرت را ناشی از رضایتی می­داند که در نتیجه رفع نیازهای اجتماعی، برآوردن نیازهای مربوط به عزت نفس یا یادآوری روابط نزدیک کودکی به وجود می­آید (آرگیل، ۱۳۸۲، ترجمه گوهری و همکاران).

رایس (۲۰۰۰) بیان می­دارد، در نظریه­ های شناختی اعتقاد بر این است که افراد شادکام رویدادهای بیشتری را که از نظر فرهنگی مطلوبست تجربه می­ کنند و نیز رویدادهای خنثی را به صورت مثبت و رویدادهای مثبت را مثبت­تر در نظر می­گیرند. در واقع مردم قادرند از طریق کنترل افکارشان خوش­بختی ذهنی و شادکامی خود را افزایش دهند؛ برای مثال این عقیده که در جهان یک مقصد والایی وجود دارد که می ­تواند به خوشبختی و شادکامی افراد بیافزاید (به نقل از میراحمدی، ۱۳۸۶).

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه :

پایان نامه ارشد:نقش پیش بینی کنندگی انعطاف پذیری شناختی و هوش معنوی در خوشنودی زناشوی در دانشجویان 

۲-۳-۶-نظریه نیازهای عینی

شواهدی وجود دارد که از این نظریه دفاع می­ کند. پول افراد را شاد می­سازد، مشروط به اینکه خیلی فقیر باشند و یا در کشورهای فقیر زندگی کنند. داشتن خانه، شغل، همسر و سلامتی منابع دیگر شادی هستند؛ با این­وجود، اثرات این متغیرها برای مردم بسیار کم است، علت اینکه ما با این عوامل رضایت کمی بدست می­آوریم به عوامل شناختی مختلفی مثل مقایسه با گذشته و یا مقایسه با دیگران بستگی دارد. ولی

منابع مهم­تری برای شادی وجود دارد که به نظر می­رسد هیچکدام از این نیازها را برآورده نمی­سازد؛ مثل مذهب، موسیقی و تفریح (آرگایل، ۱۳۸۳، ترجمه گوهری و همکاران).

نظریه ارتباطات و فعالیت­های اجتماعی

عشق منبع اصلی احساس خوشی است و همه ارتباطات اجتماعی، شادی را تحت تأثیر قرار می­دهد. برون­گرایان شاد هستند چراکه ارتباط اجتماعی­شان بیشتر است و فعالیت اجتماعی بیشتری دارند. لذت ناشی از ارتباطات اجتماعی یکی از مهم­ترین دلایل رضایت­بخشی اوقات فراغت است. علت ارتباط بین مردم­آمیزی و شادی ارضاء نیازهای اجتماعی و عزت نفس می­باشد آرگایل، ۱۳۸۳، ترجمه گوهری و همکاران).

–۲-۷انعطاف پذیری

انعطاف پذیری با در نظر داشتن توأم شرایط استرس زا و توانایی ذاتی افراد برای پاسخ گویی، دوام آوردن و رشد نرمال در حضور شرایط استرس زا مطرح می شود. مفهوم انعطاف پذیری یک راه حل امیدبخش و خوشایند است زیرا سرانجام سختی ها و شرایط بد دوران کودکی می تواند بالقوه ویرانگر و ناامید کننده باشد. شواهد روشنی در مورد وجود رابطه میان وقایع ناخوشایند و سختی زندگی در دوران کودکی با بروز اختلالات روانی در سال های بعدی زندگی وجود دارد که از این اختلالات می توان افسردگی، سوء مصرف مواد و خودکشی را نام برد.(فیلیپس,۲۰۱۱).

پژوهش ها به طور پایا، شماری از ویژگیهایی که مرتبط با انعطاف پذیری هستند را گزارش کرده اند؛ نظیر مراقبت حمایتی و مثبت، روابط خانوادگی، پدرومادری کردن شایسته، خوی بچه ها و توانایی شناختی بالا(ماستنو همکاران،۱۹۹۹؛ ویمان و همکاران،۱۹۹۹).
۱- احساس ارزشمندی : پذیرفتن خود به عنوان فردی ارزشمند،‌ و احترام قایل شدن برای خود و توانایی هایشان. بی قید و شرط دوست داشتن و سعی در شناخت نقاط مثبت خود و پرورش دادن آنها و از طرف دیگر شناخت نقاط ضعف خود و کتمان نکردن آنها. علاوه بر آن سعی می کنند که این نارسایی ها را با واقع بینی بر طرف کرده و در غیر این صورت با این ویژگی ها کنار می آیند.

۲- مهارت در حل مسئله : افراد انعطاف پذیر ذهنیتی تحلیلی- انتقادی نسبت به توانایی های خود و شرایط موجود دارند، در مقابل شرایط مختلف انعطاف پذیرند و توانایی شگفت انگیزی درباره پیدا کردن راه حلهای مختلف درباره یک موقعیت یا مساله خاص دارند. همچنین توانایی ویژه ای در تجزیه و تحلیل واقع بینانه مشکلات شخصی و پیدا کردن راه حل های فوری و راهبردهای دراز مدت برای حل و فصل مشکلاتی که به آسانی و سریع حل نمی شوند را دارا هستند .

۳-  کفایت اجتماعی : این دسته از افراد مهارت های ارتباط با دیگران را خیلی خوب آموخته اند.آنها می توانند در شرایط سخت هم شوخ طبعی خودشان را حفظ کنند، می توانند با دیگران صمیمی شوند و در مواقع بحرانی از حمایت اجتماعی دیگران بهره ببرند؛ ضمن اینکه این گونه آدم ها می توانند سنگ صبور خوبی باشند، وقتی برایشان حرف می زنید می توانند خوب گوش می دهند و خودشان را جای شما می گذارند. در ضمن آنها طیف وسیعی از مهارت ها و راهبردهای اجتماعی شامل مهارتهای گفتگو، جراتمندی و گوش دادن ، آمادگی برای گوش دادن به دیگران واحترام گذاشتن به احساسات و عقاید دیگران که در تعاملات اجتماعی بسیار مهم است را دارا هستند.

۴-  خوش بینی : اعتقاد راسخ به اینکه آینده می تواند بهتر باشد ،‌ احساس امید و هدفمندی و باور به اینکه می توانند زندگی و آینده خود را کنترل کنند و موانع احتمالی نمی تواند آنها را متوقف سازد.

۵-همدلی : انعطاف پذیرها دارای توانایی برقراری رابطه توام با احترام متقابل با دیگران هستند که موجب به هم پیوستگی اجتماعی یعنی احساس تعلق به افراد، گروه ها و نهادهای اجتماعی می شود.

۲-۹نقش محیط در انعطاف پذیری

علاوه بر ویژگی های فردی که در مورد انعطاف پذیری بیان شد، ذکر این مطلب مهم به نظر می رسد که برخی از مولفه های محیطی در رشد و پرورش افراد انعطاف پذیر موثر هستند. این ویژگی ها عبارتند از:

۱-روابط حمایت گر و توام با توجه و وجود شبکه ای از افراد که از یکدیگر حمایت می کنند

۲- معیارها و انتظارات بالا اما معقول خانواده و جامعه در مورد رفتار فرد

۳- ایجاد فرصت مشارکت در فعالیتهای اجتماعی توسط والدین برای فرزندان

در آخر ذکر این مطلب ضروری به نظر می رسد که انعطاف پذیری فقط داشتن فهرستی از ویژگی ها نیست بلکه یک فرایند است که در زندگی واقعی انعطاف پذیری نامیده می شود. همه انسانها دارای توانایی ذاتی برای انعطاف پذیری هستند اما رفتار انعطاف پذیرانه رفتاری اکتسابی و یادگیرانه است. برخی از ویژگی ها ی انعطاف پذیری درونی است و انسان آن را دارد یا می تواند به دست بیاورد اما بعضی دیگر فقط با

پرورش آنان در محیطی انعطاف پذیر( مانند خانه و مدرسه ) به دست می آید بنابراین توصیه می شود که برای بهبود سطح کیفی امنیت روانی موارد ذیل ملاحضه گردد (غباری و شجاعی، ۱۳۸۹).

در رویارویی با عوامل تنش زا به نقاط قوت افراد، خانواده ، مدرسه ، محیط و جامعه توجه شود یعنی در برابر موقعیتهای مختلفی که برای شما پیش می آید به جای اینکه به نقاط ضعف و ناتوانایی های خود تمرکز داشته باشید به فرآیند حل مساله بپردازید یعنی به تعریف دقیق مشکل یا مشکلات پرداخته تا دقیقاً بدانید مشکلات فعلی شما چه چیزهایی هستند وبتوانید هر کدام رادر یک سطر توضیح دهید (صفورایی و قاسمی، ۱۳۸۵)..

سپس به اولویت بندی مشکلات پرداخته و بدانید کدام مشکلات مهم تر یا فوری تر هستند و باید تا دیر نشده فکری به حالش بکنید و کدام مشکلات مزمن تر یا بی اهمیت تر هستند. سپس برای حل مشکل فکر کنید و هر راه حلی رابه ذهنتان می رسد یادداشت کنید. از ساده ترین و خنده دارترین گرفته تامعقول ترین راه حل ها، همه رافهرست کنید و در مرحله بعد به اولویت بندی راه حل ها بپردازید و به راه حل هایی که در اختیار دارید امتیاز مثبت و منفی بدهید وآنها رابراساس بیشترین نمره ای که می گیرند، اولویت بندی کنید.

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه :

پایان نامه ارشد:نقش پیش بینی کنندگی انعطاف پذیری شناختی و هوش معنوی در خوشنودی زناشوی در دانشجویان 

روانشناس ها می گویند که انعطاف پذیرها در هر شرایط آسیب زایی هم که قرار بگیرند، باز روانشان آسیبی نمی بیند اما این چطور ممکن است؟

انعطاف پذیری به زبان خیلی ساده یعنی اینکه آدمیزاد در یک محیط پراز آسیب زندگی کند اما از بیشتر آنها سربلند و سالم بیرون بیاید. اما منظور ما این نیست که انعطاف پذیری فقط مربوط به دوره کودکی است. هر کسی در طول زندگی اش ـ حتی تا سالمندی ـ می تواند انعطاف پذیری را از تجربه هایش بیاموزد و حتی دوز انعطاف پذیری اش بالا و پایین برود. اما چطور ممکن است آدمیزاد در برابر این همه توفان همچنان بی خیال بایستد و شاخه های وجودش نشکند ؟روان شناس ها یک فهرست طولانی از ویژگی آدم های انعطاف پذیر ردیف کرده اند. که شامل:

۱- مهارت در حل مساله : انعطاف پذیرها که این جمله را دریافته اند :«زهری که مرا نکشد، قوی ترم می کند».آنها ذهنیتی تحلیلی ـ انتقادی نسبت به توانایی های خودشان و شرایط موجود دارند، در مقابل شرایط مختلف انعطاف پذیرند و تخیل شگفت انگیزی درباره راه حل هایی که احتمالی به ذهنشان می رسد، دارند. اما اینکه چطور می شود به مهارت حل مساله دست پیدا کرد که مستلزم رعایت موارد ذیل می باشد.

برای حل مساله کافی است که ذهن خودتان را مرتب کنید و یک الگوی منظم را برای همه مشکلات در نظر داشته باشید. این الگو ۵ مرحله ای است:

۱-تعریف دقیق مشکل یا مشکلات : یعنی اینکه دقیقاً بدانید مشکلات فعلی شما چه چیزهایی هستند وبتوانید هر کدام رادر یک سطر توضیح دهید.

۲-اولویت بندی مشکلات : اینکه بدانید کدام مشکلات مهم تر یافوری تر هستند و باید تا دیر نشده فکری به حالش بکنید و کدام مشکل ها مزمن تر یا بی اهمیت تر هستند. برای امتحان می توانید فعلاً مهم ترین مشکل را در نظر داشته باشید.

۳-بارش فکری برای حل مشکل : یعنی بنشینید فکر کنید و هر راه حلی رابه ذهنتان می رسد یادداشت کنید. از احمقانه ترین و خنده دارترین گرفته تامعقول ترین راه حل ها، همه رافهرست کنید.

۴-اولویت بندی راه حل ها : یعنی بنشینید به راه حل هایی که دارید امتیاز مثبت و منفی بدهید وآنها رابراساس بیشترین نمره ای که می گیرند، اولویت بندی کنید.

۵-اجرای راه حل ها وبازبینی :حالا وقت عمل است. راه حلی که بیشترین نمره را گرفته عملاً اجرا کنید وببینید که جواب می دهد یا نه.اگر جواب نداد می توانید از فهرست اولویت بندی شده راه حل دوم را امتحان کنید. معمولاً از چند راه اول یکی جواب می دهد.

۲- کفایت اجتماعی :کسانی که انعطاف پذیری بالایی دارند. مهارت هایی ارتباط بادیگران را خیلی خوب بلدند.آنها می توانند در شرایط سخت هم شوخ طبعی خودشان را حفظ کنند،می توانند با دیگران صمیمی شوند و در مواقع بحرانی از حمایت اجتماعی دیگران بهره ببرند؛ ضمن اینکه این گونه آدم ها می توانند سنگ صبور خوبی باشند، وقتی دارید برایشان حرف می زنید می توانند خوب گوش می دهند و خودشان را جای شما می گذارند.

چطور این مهارت را پرورش دهیم؟

کفایت اجتماعی تمام مهارت هایی را که یک جوری به ارتباط داشتن به دیگران ربط داشته باشد در بر میگیرد. چند تا از مهم ترین هایش را اینجا خلاصه کرده ایم:

۱-شوخ طبع باشید: البته انعطاف پذیرها حتماًمی دانند که همه سبک های شوخ طبعی مشکل را حل نمی کنند. شوخ طبعی پر خاشگرانه (مسخره کردن دیگران )وخود شکنانه دلقک بازی برای خندیدن دیگران ) اوضاع را بدتر می کند و شوخ طبعی خودارزنده ساز حفظ روحیه در مقابل مشکلات با نگاه شوخ طبعانه ) و پیوند دهنده (شوخ طبعی به عنوان ابزار ارتباط و صمیمیت با دیگران )است که باید آن را پرورش داد.

۲-خوب گوش دهید:فردی که فعالانه گوش می دهد ۴ تا ویژگی دارد:

الف) انگیزه گوش دادن دارد یعنی مایل است حرف های دیگران را گوش دهد

ب) به حرف های دیگران توجه می کند و با تمام بدنش به آنها گوش می دهد؛ مثلاً به موقع، تماس چشمی برقرار می کند.

ج) همدلی می کند؛یعنی دوست دارد دقیقاً بداند طرف مقابل چه احساسی دارد تا در احساسش شریک شود و انعطاف پذیر است؛ یعنی می داند در مقابل افراد متفاوت و در موقعیت های مختلف چطور بر خورد کند.

د)ازحمایت اجتماعی استفاده کنید : انعطاف پذیرها از دوستان و آشنایانشان موقع روبه رو شدن با مشکلات استفاده می کنند. شما هم اگر بخواهید مثل آنها باشید باید خود خواهی تان را کنار بگذارید و کمک بخواهید.

۳-نگاه رو به آینده : انعطاف پذیرها اسیر گذشته خودشان نیستند. آنها نگاه مثبتی به آینده دارند آنها خوش بینند، برای آینده شان هدف و برنامه دارند و زندگی برایشان معنا داراست. آنها برای رسیدن به این آینده در بیشتر موارد هم انگیزه دارند و هم انرژی. در نتیجه این ویژگی ها سیر زندگی آدم های انعطاف پذیر صعودی است نه نزولی آنها اهل پسرفت نیستند و اگر باشند بعد از پسرفت های احتمالی پیشرفت های سریع تری دارند.

برای پرورش دادن آینده گرایی باید چندین مهارت مفصل را در خودتان پرورش دهید. خلاصه اش از ما و مفصل خواندنش در شماره های قبل از شما:

۱-درست به هدف بزنید: هدف هایتان را درست انتخاب کنید.هدف های خوب؛ هدف های کوچک، لقمه لقمه شده، کوتاه مدت، دقیق، واقع گرایانه ودر عین حال چالش برانگیزند.