جدول ۲-۳- مراحل رشد روانی ـ اجتماعی اریکسون (به نقل از کاپلان و سادوک، ۲۰۰۳، )
 

مرحله‏روانی‏ـ‏اجتماعی
دستاوردمثبت
انواع ناسازگاریها
جنبه‏های ماندگار شکل‏گیری هویت
اعتماد در مقابل بی اعتمادی (تولد تا ۱۸ ماهگی)
امید
اعتیاد 

افسردگی

سایکوز
دیدگاه زمانی در مقابل سردرگمی در زمان
خودمختاری در مقابل شرم و تردید (۱۸ ماهگی تا ۳ سالگی)
اراده
پارانویا 

وسواسهای فکری

وسواسهای عملی
اطمینان به خود در مقابل کمرویی
ابتکار در برابر احساس گناه (۳ تا ۵ سالگی)
هدفمندی
هراس 

اختلالات روان تنی

بازداری

اختلال تبدیلی
آزمایش نقش در مقابل تثبیت نقش
 

۲-۱۱-۲- نظریه روان شناسی فردی آدلر۱

آدلر با ارائه یک دیدگاه کلی نگر و غایت انگار در مورد انسان، به یکی از بزرگترین نظریه‏پردازان شخصیت تبدیل شد و با اینکه بسیاری از اندیشه های اولیه او در اثر مرگ زودرس و ناگهانی اش به صورت کامل و پخته درنیامدند، ولی با این حال پیروانش با شرح و بسط اندیشه ها و ایده های اولیه او، روان‏شناسی فردی را به یکی از پرکاربردترین و جذابترین دیدگاه ها، درخصوص رفتار انسان تبدیل کرده‏اند. پس از مرگ وی، درایکرز۲، معروفترین پرچمدار این تئوری معرفی شد.

جزییات بیشتر درباره این پایان نامه :

پایان نامه تاثیر آموزش پیش دبستانی بر یادگیری مهارتهای روانی – حرکتی و سازگاری اجتماعی

آدلر با طرح مفهوم احساس کهتری و جبران این احساس، اندیشه های اولیه تئوری خود را بنا کرد. او معتقد بود که ریشه احساس کهتری را باید در شکستی که تمایل به تفوق و برتری با آن مواجه شده است، جتسجو کرد. برای روشن شدن این موضوع اول باید بدانیم زندگی چیست؟ زندگی متضمن وجود تعادل و حفظ خویشتن است. هر چیزی که موجب عدم تعادل شود، باید در هم شکسته شود. تاریخ پر است از نیاز به برتری. کودک از روزی که متولد می شود نیاز دارد که بر دیگران پیشی بگیرد، نیازهای خود را ارضا کند و دنیا را فتح نماید. اما از همان روزهای نخستین زندگی موانعی غلبه نیافتنی سد راه این توسعه وجود فرد می‏شوند. کودک درمی یابد که جهان خارجی در دست وی نیست و بر آن کوچکترین تسلطی ندارد و دردناک‏تر اینکه بر افرادی که در محیط وی موج می زنند، کمتر از همه تسلط دارد. بکن و نکن‏های والدین او را نسبت به ضعف خود هشیار می کند و همواره شکست می خورد و همین شکستهاست که پایه احساسی کهتری را در وجود وی پی ریزی می کند. چنین احساسی به خودی خود بد نیست، زیرا کودک را وامی دارد که به تقلید از بزرگسالان بپردازد و شخصیت خود را رشد دهد. افسوس که این راه تحول به این سادگی نیست و عواملی سبب تشدید احساس کهتری می شود و این احساس همچون خاری بر اندام لطیف عواطف کودک فرو می‏رود. (منصور، ۱۳۷۱)

به جرأت می‏توان گفت که هیچ یک از پیشتازان دانش روان شناسی همچون آدلر به مسأله تربیت توجه نکرده و به آن نپرداخته اند. آدلر و همکارانش درباره تغییر شخصیت از طریق تعلیم و تربیت بسیار خوشبین بودند و هدف روان شناسی فردی نیز کمک به شناسایی عوامل بازدارنده تکامل زندگی انسان و برداشتن این موانع است. جهت تربیت بایستی به سمت افزایش یک زندگی همکاری کننده باشد.

آبشخور ناسازگاری با اجتماع و محیط پیرامون احساس کهتری است که آن را به شدت در اعماق شخصیت کودک ریشه دوانده و حس تعاون و همکاری را از او گرفته است. احساس کهتری به درجاتی در

همه انسانها وجود دارد و کودک از همان ابتدای تولد، متوجه چنین حالتی می شود و تمام سعی و کوشش خود را بر این مبنا قرار می دهد تا به مهتری دست یابد. هدف مهتری برای هر فردی متمایز  و ویژه خود اوست. بدون در نظر گرفتن سبک زندگی انسان نمی‏توان به شناخت اهداف فرد دست یافت. کودکان نیز در دستیابی به مهتری، گاهی اوقات هدفهایی برمی گزینند که نتیجه ای بجز ناسازگاری اجتماعی نخواهد داشت، زیرا با خانواده و مدرسه نتوانسته‏اند علاقه اجتماعی کودک را پرورش دهند و اهداف غایی سازگارانه ای را در ذهن وی جای دهند.

در مکتب روان شناسی فردی آدلر (۱۳۶۱) مدرسه در گسترش و شکل بخشیدن به روان انسان از اهمیت و منزلت بالایی برخوردار است. مدرسه نخستین مکان برای آزمون ادراک اجتماعی کودک است و در مدرسه آمادگی کودک برای زندگی به محک گذاشته می شود. در مدرسه موقعیت‏های بی‏شماری بوجود می آید که موجب تصحیح خط سیر زندگی کودک شده و انگیزه‏هایی که در اثر تربیت نامناسب والدین باعث کاهش علایق اجتماعی شده اند، کشف و برطرف می شوند. مهمترین وظیفه مدرسه، تبیین مفهوم همبستگی و تعادل و شکوفایی آن در کودک است. مدرسه باید مکانی برای آموزش دانستن توانستن کار و قدرت عمل باشد، یعنی محلی برای ساختن و پرورش یک انسان واقعی.